Fintek’te bölgesel güç
Kısaca 'fintek' olarak adlandırılan finansal teknoloji şirketleri, sadece finans sektörünü değil; ticaret, üretim, tarım ve kamu gibi pek çok alanı etkileyen bir dönüşümün merkezine yerleşti. Dijital cüzdanlardan sanal POS sistemlerine, açık bankacılıktan elektronik para kuruluşlarına kadar geniş bir yelpazede ürün ve hizmetin yaygınlaştığı bu yeni finansal düzen hem bireyler hem de işletmeler için büyük fırsatlar barındırıyor. Ödeme hizmetleri, bankacılık teknolojileri, blok zincir ve kripto varlık, borsa-yatırım, kitle fonlaması ve finansman gibi çeşitli alanlarda kurulan şirketler, bankalara kıyasla hızlı çevik yapısı ve uygun maliyetli hizmet modelleri ile dikkat çekiyor.
901 FİNTEK ŞİRKETİ VAR
Küresel fintek pazarı büyüklüğü 2024 yılında 218,8 milyar dolara ulaşırken, pazarın 2033 yılına kadar 828,4 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Dünyada hızlı bir büyüme trendi içerisinde olan fintek ekosisteminde Türkiye'de de özellikle pandemi sonrası hareketliliğin arttığı gözleniyor.
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından yayınlanan 2024 yıl sonu 'Türkiye Fintek Ekosistemi Durum Raporu'na göre, fintek yatırımları geçen yıl rekor kırdı. Türkiye'de yatırım alan fintek girişimleri, anlaşma sayısı ve yatırım tutarı olarak 2022 öncesi dönemi de geride bırakarak, 2024 yılı itibariyle yatırım tutarı açısından şimdiye
kadarki en yüksek değerine yükseldi. Böylece, fintek sektörüne yapılan yatırımlar, 2024 yıl sonunda 194 milyon dolar seviyesine ulaştı. 2024 yılında kurulan 19 fintek ile beraber 731'i aktif olmak üzere 901 fintek girişimi bulunuyor.
Raporda, 2015 yılında ödeme ve e-para kuruluşu lisanslarının verilmeye başlanması ile bu alandaki girişimlerin sayısının hızla arttığına işaret edilerek Aralık 2024 tarihi itibarıyla toplam 89 firmaya lisans verildiği belirtiliyor. 2024 yıl sonu itibarıyla Türkiye'de 283 ödeme teknolojisi girişimi, 120 bankacılık teknolojileri girişimi, 107 blok zinciri ve kripto varlık girişimi bulunuyor. Bu girişimleri kurumsal finans çözümleri, borsa-yatırım girişimleri ve finansman çözümleri takip ediyor.
2024 yılında en fazla fintek girişimi borsa yatırımı, bankacılık teknolojileri ve finansman dikeylerinde oldu. Paya dayalı kitle fonlama, girişimciler tarafından son yılların talep gören dikeylerinden biri olurken, kitle fonlaması faaliyetinde bulunmak üzere SPK tarafından listeye alınan platformların sayısı 2024 yılında 18'e ulaşarak, 43 binin üzerinde yatırımcıya aracılık etti.
Küresel fintek pazarı büyüklüğü 2024 yılında 218,8 milyar dolara ulaştı. Pazarın 2033 yılına kadar 828,4 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
İSTANBUL ÇEKİM MERKEZİ
Ekonomi yönetimi de teknoloji ile şekillenen finans sektörünün adeta parlayan yıldızı konumuna yükselen fintek şirketleri ve girişimleri gerek sektörel düzenlemeler gerekse teşvikler ile destekliyor. BDDK, açık bankacılık, dijital bankacılık ve servis modeli bankacılığına ilişkin yasal düzenlemeler ile sektörün önünü açarken, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi, ülkemizin fintek konusunda dünyanın önde gelen ülkeleri arasında bulunmasını öncelikli hedefleri arasında değerlendiriyor.
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisinin öncülüğünde kurulan Fintech Zone İstanbul da ekonomi yönetiminin fintek sektörüne verdiği önemin bir yansıması… Fintech Zone ile İstanbul'un finansal teknolojiler alanında girişimciler ve yatırımcılar için bir cazibe merkezi olması hedefleniyor. Bu vizyon doğrultusunda, 2024 yılı boyunca gerçekleştirilen altyapı çalışmaları, stratejik projeler, temaslar ve etkinlikler Türkiye'nin fintek alanındaki konumunu güçlendirmek adına kritik bir rol üstleniyor. Fikir geliştirme aşamasından başlayarak, mentorluk hizmetlerinin ve hızlandırıcı programların sağlanacağı bir yapı olması planlanıyor.
2025'DE 2-3 YENİ UNİCORN ÇIKAR
TOBB Finansal Teknolojiler Meclis Başkanı Koray Bahar, Türkiye'de fintek sektörünün yatırım miktarları ve şirket değerlemeleri açısından girişimcilik ekosisteminin en gözde ve dinamik alanlarından biri haline geldiğini düşünüyor. Sektöre, 2024 yılında 'exit'ler de dahil edilirse toplam 500 milyon dolarlık yatırımın oldukça dikkat çekici olduğuna vurgu yapan Bahar, 2025 yılında da sektörde yatırımların hız kesmeden devam ettiğini ifade ediyor. Startups.watch'un 2025 ilk çeyrek raporuna göre 49 yatırım turunda toplam 58 milyon dolarlık yatırımın gerçekleştiğini belirten Bahar, oyun ve fintek girişimlerinin, en fazla yatırım alan iki dikey olarak öne çıktığına işaret ediyor.
Bahar'a göre, bu büyüme hızı aynı şekilde devam ettiği takdirde, 2025 yılı içinde 2-3 yeni unicorn haberine tanık olabiliriz. Türkiye'ye yönelen uluslararası yatırımcı ilgisi, özellikle fintek girişimleriyle yürütülen görüşmelerle artarak sürüyor. Regülasyon tarafında atılan adımlar, açık bankacılık gibi yeni uygulamaların yaygınlaşması ve kullanıcı davranışlarının artık iyiden iyiye dijital odaklı seyri bu büyümeyi destekliyor. 2025 yılının fintek yatırımları açısından rekorlarla başladığına vurgu yapan Koray Bahar, "Yılın geri kalanında da bu ivmenin süreceğini öngörüyorum. Türkiye, fintek alanında sadece yatırım değil, inovasyon anlamında da bölgesel bir güç olma yolunda ilerliyor" diyor.
ÖDEME HİZMETLERİNE İLGİ
Bahar, gelecek dönemde fintek girişimlerine olan talebin artacağını öngörüyor. Fintek sektöründe girişimcilerin en yoğun ilgi gösterdiği alanların başında ödeme sistemleri ve elektronik para şirketleri geliyor. Gerek girişimlere yapılan yatırım miktarları gerekse yatırım hacmi açısından bu iki dikey uzun süredir sektörün lokomotifi konumunda.
Rubikpara Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Akbal da fintek alanında girişimlerin ödeme hizmetleri alanında yoğunlaşmasına ilişkin şu tespitlerde bulunuyor: "İyzico'nun satılması gibi güzel hikayeler, bazı büyük bankaların sektöre girmesi, yatırımcıların dikkatini bu alana çekti. Diğer yandan ülkemizin dinamik, genç ve teknolojiye adapte popülasyonu sektöre girişleri artırdı."
Hala çok sayıda girişimcinin lisans için sırada beklediğini belirten Akbal, ancak bu gelişimi çok sağlıklı bulmuyor. Bazı şirketlerin çok sağlam bir iş modeli üzerine oturmadığını, sektörde küçük işletme şeklinde stabil olarak bekleyen çok fazla şirket olduğunu söyleyen Akbal, önümüzdeki dönemde sektörde konsolidasyonu kaçınılmaz görüyor. Fintek sektöründe 2020-2025 yılları arası dönemi, birleşme ve satın almaların yoğun olarak yaşandığı bir dönem olarak değerlendiren Akbal, 2025 ve 2030 arası döneme ilişkin ise şu öngörülerde bulunuyor: "Bu dönemde bankaların artık hegomanyasının hissedileceği, küçük oyuncuların daha da azalacağı, sektörün niteliğinin ise daha da artacağı bir süreç yaşayacağız."
UÇTAN UCA FİNANSAL HİZMET
Ödüyo Finansal Teknolojiler Genel Müdürü Erman Yapıcı, Türkiye'nin fintek yolculuğunun ağırlıklı olarak ödeme sistemleri ve para transferleri ekseninde şekillendiğini belirterek 2013 sonrası yapılan yasal düzenlemeler ile TCMB'nin denetleyici rol üstlenmesinin, sektörde daha kurumsal bir yapı oluşmasını sağladığını ifade ediyor. 6493 sayılı kanun çerçevesinde verilen lisanslarla başlayan bu süreç elektronik para kuruluşlarının sayısında ciddi bir artışa neden oldu. Yapıcı, dijitalleşme süreciyle birlikte müşterilerin taleplerinin de değiştiğinin altını çizerek, "Kullanıcılar artık sadece ödeme yapmak istemiyor; harcamalarını yönetmek, krediye ulaşmak, dijital cüzdanlarda bakiye tutmak, hatta sadakat programlarına entegre şekilde alışveriş yapmak istiyor. Bu eğilim, fintek şirketlerini sadece 'ödeme altyapısı' sağlayıcısı olmaktan çıkarıp, uçtan uca finansal yönetim platformlarına dönüştürdü" diyor.
Açık bankacılığın devreye alınmasıyla birlikte banka verilerine erişimin regüle edilmesi, özellikle KOBİ'lere yönelik geliştirilen çözümlerde büyük kolaylık sağladı. Örneğin, muhasebe yazılımları ile entegre çalışan tahsilat sistemleri, bankadaki para girişlerini ERP sistemlerine otomatik olarak aktarabiliyor. Bu da işletmelere zaman ve kaynak tasarrufu sağlıyor. Yapay zekâ, makine öğrenmesi ve veri analitiği gibi teknolojiler ise fintek alanını daha da derinleştiriyor. Risk skorlamaları, gelir-gider analizleri ve finansal öneri sistemleri gibi alanlarda daha kişiselleştirilmiş hizmet sunulabiliyor. Böylece hem bireysel hem de kurumsal kullanıcılar kendi finansal durumlarını daha sağlıklı yönetebiliyor.
KRİPTO PLATFORMLARI DA YÜKSELİŞTE
Fintek ekosisteminde; ödeme hizmetlerinin yanı sıra, borsa, yatırım teknolojileri ve kripto varlık platformları da yasal düzenlemeler ile birlikte güçlü bir yükseliş trendi içerisinde. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 2 Temmuz 2024 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler yürürlüğe girdi. Düzenleme ile kripto varlık hizmet sağlayıcı kuruluşlar ve kitle fonlama platformları da Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğine üye kuruluşlar olarak belirlendi. Kripto Varlıklara İlişkin Kanunun yürürlüğe girmesinin yanı sıra, FAST Güvenli Ödeme İşlemi Katman Servisinin devreye alınması, FAST Ödeme İste Katman Servisi ile ödeme talep edilmesine olanak tanınması ise yine kripto ekosistemini destekleyen bir başka gelişme oldu.
Türkiye'nin, kripto piyasasında kullanıcı sayısı ve işlem hacmi bakımından dünyanın ilk 5 ülkesi arasında yer aldığına değinen Koray Bahar, regülasyonlardaki netleşme ve yasal çerçevenin genişlemesiyle birlikte bu alana olan girişimci ilgisinin daha da artmasını bekliyor.
The Steve Group CEO'su Derya Türker de Türkiye'de 2024 yılında yürürlüğe giren kripto yasasının, 2025'te sektörde yeni bir dönemin kapılarını araladığına işaret ederek piyasaya daha kurumsal bir yapı kazandırdığını belirtiyor. Türker'e göre, Türkiye kripto yatırımları konusunda 'bölgesel bir hub' olma yolunda ilerliyor. Türker, "Türkiye'deki kripto ekosistemi hem bireysel hem de kurumsal yatırımcılar için büyük bir potansiyele sahip. Özgürlükçü ama güvenli bir regülasyon politikası ve Dubai gibi devlet teşvikleri ile Türkiye küresel bir kripto merkezi haline gelebilir. Bu potansiyeli doğru değerlendirirsek, bölgesel liderliği bile görebiliriz" görüşünü savunuyor.
Derya Türker
The Steve Group CEO'su
SERVİS BANKACILIĞI GÜNDEMDE
Açık bankacılık, KOBİ finansmanı ve dijital kredi çözümleri de hızla büyüyen alanlar arasında. TOBB Finansal Teknolojiler Meclis Başkanı Koray Bahar, özellikle KOBİ'lerin finansmana erişim ihtiyacının her geçen gün arttığına değinerek, "Artan finansman ihtiyacına karşılık finteklerin sunduğu esnek, hızlı ve dijital çözümler, pazarda ciddi bir boşluğu dolduruyor. Bu girişimler sadece ekonomik büyümeye değil, finansal kapsayıcılığa da katkı sağlıyor. Finteklerin geliştirdiği çözümler finansman ihtiyacı olan şirketler için adeta can suyu oluyor" diyor.
Peki, fintek sektörünün 2025 yılı gündeminde hangi konular yer alıyor, gelecek beklentileri neler? Sektör temsilcilerine göre, önümüzdeki dönemde servis bankacılığı modeli öne çıkacak alanlar arasında görünüyor. Bu alanda yeni lisans başvurularının gündemde olduğunu kaydeden Koray Bahar, bu yıl içerisinde yeni onayların geleceğini öngörürken, sektörün geleceğine ilişkin beklentilerini ise şöyle aktarıyor: "2025 yıl sonu itibarıyla, özellikle KOBİ finansmanı, servis bankacılığı ve dijital kredi çözümleri dikeylerinde büyümenin hız kazanması bekleniyor. Orta ve uzun vadede, açık bankacılık, yapay zekâ destekli finansal analiz çözümleri, dijital cüzdanlar ve regtech (regülasyon teknolojileri) gibi alanlarda hem girişim hem de yatırımcı ilgisinin artması bekleniyor. Regülasyonlardaki olumlu gelişmeler ve güçlü iş birliklerinin artarak devam etmesiyle birlikte Türkiye, fintek alanında bölgesel bir merkez olma potansiyelini sürdürecek. "
Derya Ekemen Fidan
Octet Türkiye CEO'su
YILLIK YÜZDE 20 BÜYÜME
Octet Türkiye CEO'su Derya Ekemen Fidan da yeni nesil ödeme çözümleri, yapay zekâ, davranışsal biyometri, dijital cüzdanlar ve anında ödeme sistemleri gibi teknolojilerin, fintek ve ödeme endüstrilerinde köklü değişimleri beraberinde getirdiğine işaret ediyor. Tüketicilerin ödeme alışkanlıklarındaki dönüşümün, sektördeki tüm oyuncuları etkilediğine değinen Fidan, dijitalleşme ve teknolojik yeniliklerin önümüzdeki dönemde hızlanacağını öngörüyor.
Dijitalleşmenin, sadece teknolojik bir değişim değil, aynı zamanda kullanıcı deneyimini yeniden tanımlayan bir süreç olduğunu belirten Fidan, 2025 yılına ilişkin beklentilerini şöyle özetliyor: "Türkiye, genç ve yeniliklere açık nüfusuyla bu dönüşümün merkezinde yer alarak, küresel fintek dünyasında rekabet gücünü artıracak. 2025 ise fintek ve ödeme sistemleri için önemli bir yıl olacak. 2025 yılı, finansal teknolojilerde yeniliklerin sınırlarını zorlayacak bir dönem olarak öne çıkarken, Türkiye güçlü altyapısı ve dinamik pazarıyla bu dönüşümde önemli rol üstlenmeye hazır. İş dünyası, bu fırsatlardan yararlanarak geleceğin finansal çözümlerine öncülük etmek için şimdiden harekete geçmeli."
2025 yılında sürdürülebilirlik ve regülasyon alanındaki yeniliklerin de sektörün önemli gündem maddeleri arasında yer alacağını söyleyen Fidan, "Türkiye'nin güçlü bankacılık altyapısı ve yenilikçi finansal çözümler üretme potansiyeli, İstanbul'u küresel bir finans merkezi haline getirme hedefini destekliyor" diyor. Fidan, 12'inci Kalkınma Planı (2024-2028) kapsamında fintek sektörüne yönelik adımların da bu hedefe önemli katkı sağlayacağına vurgu yaparak şunları ekliyor: "Finansal teknolojiler alanında uzmanlık sertifikası programlarının başlatılması, İstanbul Finans ve Teknoloji Üssü'nün kurulması ve fintekler için teknoloji tedarik destek programlarının uygulanması gibi adımlar, sektörü daha da güçlendirecek. Ayrıca, Dijital Türk lirası Projesi'nin ikinci fazının tamamlanması, Türkiye'nin dijital finans dünyasında daha da güçlü bir konum elde etmesini sağlayacak."
Yapıcı, Türkiye'de fintek sektörünün yıllık yüzde 20'nin üzerinde bileşik büyüme oranıyla ilerleyeceğini öngörüyor. Bu öngörüsünün arkasında ise birkaç temel dinamik bulunuyor. KOBİ'lerin dijitalleşme ihtiyacı, tüketici alışkanlıklarındaki değişim, tarım ve akaryakıt gibi alanlardaki özelleşme, sadece son kullanıcıya değil, şirketler arası (B2B) finansal yönetimi kolaylaştıran fintek çözümlerinin ön plana çıkması ve regülasyonların destekleyici rolü sektörün büyüme ivmesini hızlandıracak.
KAPSAMA ALANI ARTACAK
PayCO Genel Müdürü Fevzi Utku Kılıç'a göre, Türkiye genç ve teknolojiye yatkın nüfusu, yüksek akıllı telefon penetrasyonu ve dijitalleşmeye açık finansal altyapısıyla fintek girişimleri için oldukça avantajlı bir ortam sunuyor. Bu demografik ve teknolojik altyapı, fintek şirketlerinin hızlı büyümesini ve yenilikçi ürünleri kullanıcıyla kolayca buluşturmasını mümkün kılıyor. 2025 yılında sektörün çok daha entegre, kullanıcı odaklı ve kapsayıcı bir yapıya kavuşacağını öngören Kılıç, "Finansal erişimin artırılması, banka dışı kullanıcı segmentlerine ulaşılması ve kayıt dışı ekonominin daraltılması açısından elektronik para ve ödeme kuruluşlarının rolü daha da artacak. Ayrıca yapay zekâ destekli risk ve dolandırıcılık tespiti, kişiselleştirilmiş finansal öneriler ve veri analitiği tabanlı karar destek sistemleri çok daha yaygın hale gelecek. Müşteri deneyimi yalnızca kullanıcı arayüzüyle değil, arka planda çalışan veri güvenliği ve işlem hızıyla da şekillenecek" diyor.
ABD VE ÇİN BAŞI ÇEKİYOR
Dünya genelinde fintek ekosisteminin ulaştığı büyüklüğe ilişkin de bilgi veren TOBB Finansal Teknolojiler Meclis Başkanı Koray Bahar, şu değerlendirmede bulunuyor: "Küresel fintek pazarı büyüklüğü 2024 yılında 218,8 milyar dolar olarak değerlendirildi. IMARC Group, verilerine göre pazarın 2033 yılına kadar 828,4 milyar dolara ulaşacağı bekleniyor. Bu hızlı büyüme, yatırımcı ilgisi ve teknoloji adaptasyonu ile destekleniyor. Türkiye'deki fintek sektörü de bu küresel trendle paralel bir ivme yakaladı. Regülasyonların sektörle uyumu, kullanıcı alışkanlıklarındaki hızlı dönüşüm ve güçlü girişimci ekosistemiyle büyümesini sürdürüyor." Küresel düzeyde ise hem girişim sayısı hem de ölçek açısından fintek ekosisteminin en gelişmiş olduğu ülke ABD. Çin, mobil ödeme sistemleri ve dijital bankacılıkta penetrasyon oranlarıyla ikinci sırada yer alıyor. Avrupa, dijital banka Revolut ve Şimdi Al Sonra Öde (BNPL) çözümleri sunan Klarna gibi başarılı örneklerle üçüncü sırada konumlanıyor. Öte yandan, Orta Doğu'da özellikle BAE ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde fintek yatırımlarının ciddi bir artış gösterdiğini kaydeden Bahar, regülasyon reformları ve devlet destekli inovasyon merkezleriyle bölgesel bir fintek hub'ının oluştuğuna işaret ediyor.
Koray Bahar
TOBB Finansal Teknolojiler Meclis Başkanı
Startups.watch'un
2025 ilk çeyrek raporuna göre Türkiye'de 49 yatırım turunda toplam 58 milyon dolarlık yatırım gerçekleşti. Oyun ve fintek girişimleri en fazla yatırım alan iki dikey olarak öne çıkıyor.
Yusuf Akbal
Rubikpara Yönetim
Kurulu Başkanı
Sektör temsilcilerine göre, 2025 yılı fintek yatırımları açısından rekorlarla başladı. Yılın geri kalanında da bu ivmenin sürmesi bekleniyor.
FİNTEKTE 2025 BEKLENTİLERİ
Ödüyo Finansal Teknolojiler Genel Müdürü Erman Yapıcı, fintek ekosistemine ilişkin 2025 yılı beklentilerini başlıklar halinde şöyle özetliyor:
4 Kurumsallaşma ve Konsolidasyon: 2025 yılında sektörde daha fazla lisanslı oyuncu olacağı öngörülüyor. Rekabet arttıkça, sadece teknolojik altyapısı değil; regülasyon uyumluluğu, operasyonel sürdürülebilirliği ve sermaye gücü olan firmalar ayakta kalacak. Bu da daha fazla birleşme, satın alma ve stratejik ortaklık göreceğimiz anlamına geliyor.
4 Fintek + Banka İş Birlikleri Derinleşecek: Geleneksel bankalar, kendi iç süreçlerini hızlandırmak ve müşteri deneyimini artırmak için finteklerle iş birliğine daha fazla yöneliyor. 2025'te açık bankacılığın gelişmesiyle birlikte, bankaların API'leri üzerinden çalışan onlarca fintek çözümünü piyasada görebileceğiz.
4 Yapay Zeka ve Kişiselleştirilmiş Finans Yönetimi: Finansal verilerden anlam çıkaran, harcama alışkanlıklarını analiz eden, kullanıcıya özel finansal öneriler sunan yapay zeka destekli uygulamalar, sektörün standart bir parçası haline gelecek.
4 Alternatif Finansman: Fintekler sadece ödeme değil, finansman alanında da daha etkin rol alacak. Fatura iskontosu, taksitli ödeme çözümleri, ticari kredi skorlama sistemleri, teminat yönetimi gibi alanlarda inovatif ürünlerin artması muhtemel.
4 Finansal Okuryazarlığın Artırılması: Gelişen teknolojiye rağmen, Türkiye'de özellikle KOBİ segmentinde finansal okuryazarlık hâlâ istenilen seviyede değil. 2025'te hem regülatörlerin hem de fintech şirketlerinin bu konuda daha aktif rol alması bekleniyor.
4 Uluslararası Açılım ve Bölgesel Oyunculuk: Türkî cumhuriyetler, Körfez ülkeleri ve Afrika'da bankacılık hizmetlerinin eksikliği, Türk fintech çözümleri için fırsatlar sunuyor. 2025 itibariyle, yurtdışında lisans alan veya iş ortaklığı kuran Türk fintek sayısında artış bekleniyor.
Fintek sektöründe girişimcilerin en yoğun ilgi gösterdiği alanların başında ödeme sistemleri ve elektronik para şirketleri geliyor.