Veri merkezlerine diyet çağrısı
Avrupa Birliği’nin ai act yasası teknoloji devlerini zor durumda bırakabilir. şirketler ile stk’lar veri kullanımı nedeniyle karşı karşıya geliyor. Türk şirketleri için de düzenlemelere uyum, pazara girişte kritik bir önem taşıyor. öte yandan veriyi saklayacak merkezlerin de enerjiyi ve suyu daha az kullanacak yapılara geçmesi gerekiyor.
Noyb'un iddialarını reddederek, sürecin yanlış değerlendirildiğini ve AB kullanıcılarına, yapay zeka eğitimi için verilerinin işlenmesine itiraz etmeleri adına 'açık' bir seçenek sunduklarını belirtti. Noyb ve Meta geçen yıl aynı dönemde yine YZ temelli sorunlar nedeniyle karşı karşıya gelmişti. Ancak bu ihtarnamenin sonrasındaki adım toplu davalara neden olabilir. Kullanıcı başına 500 euroluk manevi tazminat davaları açılabileceğini belirten Noyb Başkanı Max Schrems, Meta'nın AB'de 400 milyon kullanıcısı olduğunu ve 200 milyar euro'luk bir tazminat doğurabileceğinin altını çiziyor.
YENİ ZORUNLULUKLAR
AB'nin Yapay Zeka Yasası (AI Act), 1 Ağustos 2024 tarihinde yürürlüğe girdi ancak düzenlemeler aşama aşama uygulamaya geçiyor. İlk adımlar Şubat 2025'te başladı ve Ağustos 2025'te genel amaçlı yapay zeka modelleri için daha katı kurallar uygulanacak. 2026 yılına kadar ise finans, işe alım ve altyapı gibi yüksek risk taşıyan alanlar tamamen uyum sağlamış olmalı. Bu uygulamaları kullanan şirketler, modellerin geliştirilmesinden kullanımına kadar her süreci belgeli olarak takip etmek zorunda. AB pazarına girmek isteyen Türk şirketleri için de bu belgeleri hazırlamak şart. Türk şirketleri için de bu düzenlemelere uyum, Avrupa pazarına girişte kritik bir önem taşıyor.
Türkiye, KVKK ile kişisel verilerin korunması konusunda AB'ye benzer kurallara sahip. TÜBİTAK'ın duyurduğu Yapay Zeka Ekosistem Çağrısı, Türkiye'nin yerli veri setleri geliştirmesini teşvik ediyor. Bugüne dek 41 projeye 215 milyon liradan fazla destek veren TÜBİTAK'ın bu programı ile Türk girişimleri, AB standartlarına uyumlu çözümler geliştirerek küresel pazarda avantajlı konuma gelebilir. 2025 Çağrı Programı kapsamında belirlenen beş öncelikli alan ise Akıllı Üretim Sistemleri, Akıllı Tarım Gıda ve Hayvancılık, Finans Teknolojileri, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik ile Akıllı Eğitim Teknolojileri oldu.
Enerjiyi yiyor
Suyu içiyorlar
Yapay zeka ve dolayısıyla da aracını çalıştırmak için gerekli olan büyük veri merkezleri ciddi enerji tüketiyor. Veri merkezleri artık enerjiyi neredeyse yiyor ve suyu içiyor. Bu merkezler, küçük bir ilçeyi aydınlatacak kadar elektrik harcarken, soğutma için de büyük miktarda su tüketiyor. Bu nedenle teknolojik gelişmeler de artık yalnızca gelişim için değil verimlilik adına da öne çıkıyor. NVIDIA, 22 Nisan'da yayınladığı yeni bir makale ile Blackwell mimarisinin su verimliliğini 300 kattan fazla arttırdığını iddia ediyor. Bu da enerji maliyetleri üzerinde yüzde 40'lık bir yük oluşturan soğutmanın faturadaki etkisini azaltmak adına büyük bir gelişme olarak göze çarpıyor.
Yani yapay zeka kullanımı arttıkça etik meselelerin yanı sıra maddi kaygılar ve çevresel sorunlar da giderek dört bir yanı sarıyor. Burada ülkeler için kritik konu başlıkları arasında giderek daha da fazla yer edinen YZ, doğru kullanımı ve barındırılmasıyla geleceğe açılan kapının anahtarı olabilir. Bu anahtarı ele geçirmek için savaşan taraflar da dev teknoloji şirketleri ile verinin sahibi bireyler. Bakalım veri için bugün verilen savaşlar gelecekte nasıl görünecek. Belki de Superman'in savaştığı süper bilgisayar ya da Skynet benzeri bir yapı bizlere her şeyi farklı okutacak…
OYUNU DOĞRU OKUMALIYIZ
Avrupa Birliği'nin yeni düzenlemeleri, Türk şirketleri için hem fırsatlar hem de zorluklar getiriyor. Yapay zekanın büyük satrancında piyonlar veri, vezir ise algoritmalar. Hamle yapılmadan tahta iyi okunmalı. Çünkü bu defa oyun masa başında değil, verinin kalbinde oynanıyor.
DÖNÜŞÜMÜN ROLÜ
"Büyümeyen, küçülür." Bu söz iş hayatı için adeta bir çalışma manifestosuna dönüşmüş durumda. Sabit maliyetlerin artması, döviz kuru belirsizliği ve çalışan giderlerindeki sürekli yükseliş, bu şirketleri ya yeni pazarlara ya da daha az kaynakla daha çok iş başarmaya yönlendiriyor. Securitas Technology Türkiye Genel Müdürü Pelin Yelkencioğlu 2024'ü döviz bazında yüzde 25 büyümeyle kapattıklarını söylüyor ve ekliyor: "Türkiye pazarında yalnızca hacimsel olarak büyümedik. Aynı zamanda operasyonel verimlilik ve dijital çözümlerin entegrasyonu için de çalışıyoruz. Satın alma yoluyla hem hizmet kapsamını hem de coğrafi yaygınlığımızı artırarak güvenlik sektöründe teknoloji bazlı, 360 derece entegre çözümler sunarak fark yaratmayı hedefliyoruz. Yalnızca güvenlik kameraları ve alarm sistemleriyle değil; yangına ilk müdahale ekibi, danışmanlık hizmeti ve Ar-Ge destekli yazılım çözümlerimiz de bulunyor. 81 ilde 40 binin üzerinde proje hayata geçirdik."
Özellikle akıllı görüntüleme sistemlerine entegre edilen yapay zeka ile yalnızca perakende sektöründe değil, veri merkezleri, fabrikalar, adliye binaları ve hastaneler gibi kritik alanlarda da kullanım mümkün. Pandemide İstanbul'da mağazalara giriş adetlerini ölçerek kişi trafiğini sınırlamak için kullanıma aldıklarını ifade eden Yelkencioğlu, yapay zekanın becerileriyle değil, bu becerilerin hangi etik ilkelerle ve hangi ihtiyaca yanıt olarak kullanıldığıyla ilgili görüşlerin 2025 ve sonrasında şekilleneceğini söylüyor.
Pelin Yelkencioğlu
420 MİLYAR DOLARLIK PAZAR
Mplus Türkiye, Türkçe dil destekli yapay zeka platformu Buzzeasy ile çalışma şeklini yeniliyor. Şirket, müşteri temsilcisi başına düşen eğitim süresini yüzde 20 oranında azaltıp müşteri memnuniyetini ise aynı oranda artırmayı hedefliyor. Sistem, yalnızca yanıt veren değil, anlamlandıran ve kullanıcı etkileşimlerinden öğrenen bir yapay zeka motoru olarak kurgulandı. Mplus Türkiye ve MENA CEO'su Banu Hızlı, "McKinsey raporuna göre Global müşteri operasyonlarının yüzde 40'ı otomasyonla dönüşebilir. Küresel ölçekte 420 milyar dolarlık bir ekonomik potansiyel taşıyor" diyor.
Banu Hızlı
BULUTTA RADAR GENİŞLETİLİYOR
Ortak açıklanan yol haritasına göre Bulutistan, altyapı ve platform sağlayıcısı olarak konumlanırken SabancıDx, uçtan uca çözümler sunan bir yapıya dönüşüyor. SabancıDx ve Bulutistan CEO'su Tevfik Kor, mevcut yapıyı bölgesel bir teknoloji oyuncusuna dönüştürmeyi hedeflediklerini belirtiyor. Bulutistan Genel Müdürü Gökhan Gençtürk ise yatırım bütçesinin yüzde 40'ının YZ'ye ayrıldığını, GPU destekli altyapıların kurulduğunu ve Türkiye'de küçük dil modeli geliştirme sürecinin başladığını belirtiyor.
Tevfik Kor
Gökhan Gençtürk
