Mayıs ayı dış ticaret verileri açıklandı

Bolat, Ticaret Bakanlığı'nda düzenlenen basın toplantısında, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile mayıs ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı.

Ocak-mayıs döneminde net mal ihracatı artışının 3,7 milyar dolar, mal ithalatı artışının ise 8,2 milyar dolar olduğu bilgisini veren Bolat, bu durumun temel sebebinin Aralık 2024'ten itibaren soğuk kış şartları nedeniyle uluslararası piyasalarda yaşanan doğal gaz fiyatındaki artış olduğunu söyledi.

Bolat, petrol ithalatından sağlanan tasarrufun, doğal gaz ithalatından verilmek zorunda kalındığına dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"Otomotiv ithalatında 1,1 milyar dolar, işlenmemiş altın ithalatında yaklaşık 3 milyar dolar, tüketicilerimizin makul fiyatlarda et tüketebilmeleri için Tarım ve Orman Bakanlığının gerçekleştirdiği canlı hayvan alımında 750 milyon dolar ithalat gerçekleştirdik. Kahve ve kakaoda da uluslararası fiyatlar yükseldiği için ithalat hacmimiz yükseldi. Önümüzdeki aylarda yine ithalat konusunda aldığımız ve alacağımız tedbirlerle bu alanlardaki kontrollü süreç devam edecek."

Mayıs itibarıyla yıllıklandırılmış mal ithalatında yüzde 1,4 artış, ihracatta ise yıllık yüzde 1,9 artış gerçekleştiğini aktaran Bolat, yıllıklandırılmış dış ticaret açığının da 86,7 milyar dolar civarında seyrettiğini bildirdi.

- Hizmet ihracatında artış sürüyor

Bolat, ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 75,4 olduğuna işaret ederek, "Hizmet ihracatı tarafında da önemli ilerlemeler kaydettik. 2002'de 14 milyar dolar olan hizmet ihracatı, 2023'te 106 milyar dolara, 2024'te ise 115 milyar dolara yükseldi. Hizmet ihracatı geçen yıl bize 62 milyar dolar net fazla sağlayarak, cari işlemler açığının kapanmasında etkili oldu. Bu yıl sağlamayı hedeflediğimiz net fazla da 121 milyar dolar." ifadelerini kullandı.

Lojistik ve turizm gelirinin önemli ölçüde düştüğü ocak-mart döneminde hizmetler ihracatının 21,6 milyar dolar olarak gerçekleştiğini vurgulayan Bolat, şu değerlendirmede bulundu:

"Mayıstan ekim ayına kadar geçen süre lojistik ve turizm gelirlerinin etkisiyle hizmetler ihracatının hızla yükseleceği bir dönem olacak. Hizmetler ihracatımızın mayısta yıllıklandırılmış olarak 116,5 milyar dolar olduğunu tahmin ediyoruz. Lojistik ve turizm gelirlerinin hızla artacağı bu dönemde cari açığı da makul seviyelerde tutacağız. Burada önemli olan cari açığın milli gelire oranı. Bu oran 2023'te yüzde 3,5 iken 2024'te yüzde 0,8'e düştü. 2025'in ilk 3 ayında ise yüzde 0,9 olarak istikrarlı pozisyonunu devam ettirdi."

- En çok ihracat gerçekleştirilen ülke Almanya

Bolat, ocak-mayıs döneminde ihracatını en çok yükselten sektörlerin sırasıyla 1,5 milyar dolar artışla altın ve mücevher, 1,2 milyar dolar artışla motorlu kara taşıtları ve otomotiv, 770 milyon dolar artışla savunma sanayisi, 453 milyon dolar artışla elektrikli makine ve cihazlar, 349 milyon dolar artışla demir çelik ürünleri olduğunu söyledi.

Söz konusu dönemde, en çok azalışın olduğu sektörlerin ise sırasıyla mineral yakıtlar, örülmemiş giyim eşyası, un ürünleri, demir çelik ve örme giyim eşyası olduğu bilgisini veren Bolat, "İthalata baktığımızda en çok azalış 709 milyon dolarla demir çelik sektöründe gerçekleşti. Bu sektörü, 534 milyon dolarla mineral yakıtlar, 349 milyon dolarla hububat, 202 milyon dolarla metal cevheri ve 157 milyon dolarla hava ve uzay taşıtları izledi." dedi.

Bolat, yılın ilk beş ayında ithalatta en çok artış gösteren sektörlerin ise sırasıyla kıymetli taşlar, motorlu kara taşıtları, elektrikli makineler, alüminyum ve kakao olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Ocak-mayıs döneminde en çok ihracat gerçekleştirilen ülke 9,2 milyar dolarla Almanya oldu. Almanya'yı 7 milyar dolarla İngiltere, 6,6 milyar dolarla ABD, 5,8 milyar dolarla İtalya, 4,9 milyar dolarla Irak takip etti. Avrupa Birliği 48,3 milyar dolarla ihracatımızın yüzde 40'ından fazlasını oluşturdu. 2025'in ilk 5 ayı itibarıyla Suriye ile 1,3 milyar dolarlık ihracat yaptık. İsrail'le ihracatı ve ithalatı geçen yıl mayısta kapamıştık. Dolayısıyla burada da yüzde 100'lük bir azalış var. Mali ambargo ve banka ödemelerindeki sıkıntılar nedeniyle Rusya ile ticaretimizde de biraz azalış var. Irak ile de bir azalış var ancak bunun sebebi Kuzey Irak ile merkezi hükümet arasındaki gümrük düzenlemeleri konusunda yaşanan bazı ihtilaflar. Bunlar mayıs ayının ortasında çözüldü."

- İhracatçılara destekler ve ticaret diplomasisiyle katkı

Bolat, ihracatçılara yönelik oluşturulan teşvik tedbirleri, destek paketleri, Eximbank'ın 52 milyar dolarlık finansman kredi kaynakları, İhracatı Geliştirme AŞ'nin bu sene 165 milyar liraya ulaşacak kefalet paketleri ve Türk Ticaret Bankasının yıl sonuna kadar 150 milyar liraya ulaşacak reeskont kredileriyle ihracatçıların yanında yer almaya devam edeceklerini dile getirerek, bunun yanında ticaret diplomasisi alanında da önemli ilerlemeler kaydettiklerini bildirdi.

İspanya'da geçen hafta görüşmeler yaptıklarını anımsatan Bolat, şunları kaydetti:

"Ocak-mayıs döneminde 27 ülke ile karma ekonomi komisyonu ve ikili toplantılar yaparak, anlaşmalar imzaladık. Bunlar arasında Slovenya, Çad, Şili, Kamerun, Birleşik Arap Emirlikleri, Finlandiya, Hollanda, İspanya, Libya, İtalya, Bulgaristan, İngiltere, Azerbaycan, Pakistan ve İspanya var. Yarın sabah da Paris'e, OECD'ye gideceğiz, orada önemli toplantılar gerçekleştireceğiz. 1 Temmuz'da Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu'nun ikincisini Ankara'da gerçekleştireceğiz. Rusya ile haziran ayında Moskova'da Karma Ekonomik Komisyonu toplantımız olacak."

-AA