Leasing yapana 2 puanlık KDV şoku
Leasing yapanlar 10 Temmuz 2023 tarihinden bu yana KDV oran artışlarından kaynaklı 2 puanlık KDV şoku yaşıyor. Maliye, uzun yıllardan bu yana gelen uygulamasını ortada hiç bir şey yokken değiştirerek sektörü karıştırdı.
Abdullah Tolu / Yeminli Mali Müşavir
Leasing, tüm dünyada yatırımların orta ve uzun vadeli finansmanında yaygın olarak kullanılan bir finansman yöntemi. Günümüzde sürekli gelişen teknoloji, artan rekabet, yatırımların finansmanına ilişkin kararları etkiliyor. Bazı durumlarda satın alma yerine kiralama daha avantajlı olabiliyor. İşte bu noktada da, leasing (finansal kiralama) devreye giriyor. Leasing, ülkemizde de yaygın olarak kullanılıyor. Özellikle son dönemlerde krediye erişimde yaşanan sorun nedeniyle, leasing yatırımların finansmanında daha fazla tercih edilmeye başlandı.
Leasing yapanlar 10 Temmuz 2023 tarihinden bu yana KDV oran artışlarından kaynaklı 2 puanlık KDV şoku yaşıyor. Maliye'nin uzun yıllardan bu yana gelen (17 yıl) uygulamasını ortada hiçbir şey yokken değiştirmesi, bu şokun ana nedeni.
KDV oranları artırıldı
7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yüzde 8 olarak uygulanmakta olan KDV oranı yüzde 10'a, yüzde 18 olarak uygulanmakta olan KDV oranı ise yüzde 20'ye yükseltildi (7 Temmuz 2023 tarih ve 32241 sayılı Resmi Gazete). Bu yeni oranlar, 10 Temmuz 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Yüzde 1 olarak uygulanmakta olan KDV oranında ise herhangi bir değişiklik yapılmadı.
Sektörde, KDV oranlarındaki bu 2 puanlık artışın, 10 Temmuz 2023 tarihinden önce düzenlenen leasing sözleşmelerine yansıtılıp yansıtılmayacağı hususunda ciddi tereddütler oluştu. Finansal Kurumlar Birliği KDV oranların- da yapılan 2 puanlık artışın, 10 Temmuz 2023 tarihinden önce düzenlenmiş finansal kiralama sözleşmelerine yansıtılıp yanstılmayacağı, bu tarihten sonraki kira ödemeleri ile sözleşme sonunda malın kiracıya devrinde uygulanacak KDV oranı konusunda görüş talebinde bulundu.
17 yıllık görüş değişti
Maliye, yaklaşık 17 yıldır uygulamakta olduğu görüşünden vazgeçerek, olumsuz görüş bildirdi! Maliye; KDV oranı değişen malların finansal kiralama şirketi tarafından kiraya verilmesinde finansal kiralama sözleşmesinin düzenlendiği tarihe bağlı olmaksızın kiralama döneminde geçerli olan KDV oranı üzerinden işlem yapı- lacağı, dolayısıyla 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile KDV oranı değiştirilen bir malın, fi- nansal kiralama sözleşmesi anılan Cumhurbaşkanı Kararının yürürlük tarihinden önce akdedilmiş olsa dahi, - 10 Temmuz 2023 tarihinden itibaren yapılan kiralama işlemlerine yüzde 10 veya yüz- de 20 oranında,
- Kiralama döneminin 10 Temmuz 2023 ta- rihinden önceki dönemi kapsaması halinde bu döneme isabet eden kira payları için yüzde 8 veya yüzde 18, söz konusu tarihten sonraki döneme isabet eden kira payları için yüzde 10 veya yüzde 20 oranında, KDV hesaplanması gerektiği görüşünde (GİB'in 4 Ağustos 2023 tarihli ve E-50169878- 200.03.01-66079 sayılı yazısı).
Yani, KDV oran artışları hemen herkesi etkiledi, leasing sektörü de bu artıştan nasibini aldı! Yüzde 1 KDV oranında bir değişiklik olmadığından, yüzde 1 KDV'ye tabi olarak düzenlenen leasing sözleşmeleri için herhangi bir sorun bulunmuyor. Sektör ve kiracılar, Maliye'nin bu yeni görüşünün, KDV Genel Uygulama Tebliği'nde yer alan kendi düzenlemesine aykırı olduğu ve yeniden değerlendirilmesi gerektiği görüşünde. KDV Genel Uygulama Tebliği'nin konu ile ilgili (III/B/2.2) bölümünün ikinci paragrafı şöyle: "2.2. Finansal Kiralama İşlemleri finansal kiralama sözleşmelerine konu malların teslimleri veya kiralanmasına ilişkin KDV oranları sözleşmenin yapıldığı tarihte geçerli olan oranlar olup sözleşme süresince bu oranlarda herhangi bir değişiklik söz konusu olmaz."
Maliye: Cumhurbaşkanı Kararı'nda hüküm yok
Maliye, mal ve hizmetlere uygulanacak KDV oranlarının belirlendiği ana Kararname niteliğinde olan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) öncesinde yürürlükte olan 2002/4480 sayılı BKK ile finansal kiralamaya konu edilen malların finansal kiralama şirketlerine veya finansal kiralama şirketlerince teslimi veya kiralanması işlemlerine yüzde 1 KDV oranı uygulanmaktayken, 2007/13033 sayılı BKK'nın yürürlüğe girdiği 30 Aralık 2007 tarihinden itibaren düzenlenen sözleşmeler için finansal kiralama işlemlerinde, işleme konu olan malın tabi olduğu KDV oranının uygulanmaya başlandığı, yapılan bu değişiklikte, finansal kiralama işlemlerine ilişkin hükümlerin, Kararın yayımı tarihinden sonra düzenlenen sözleşmeler için geçerli olacağı hususunun 2007/13033 sayılı BKK'nın 4. maddesindeki hükümle netleştirildiği, ancak 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı'nda yeni oranların Kararın yayımı tarihinden sonra düzenlenen sözleşmeler için geçerli olup olmayacağı hususunda özel bir hüküm bulunmadığı, bu nedenle yeni görüşünde tebliğe aykırı bir durumun söz konusu olmadığı görüşünde.
Sektör Maliye'den görüşünü düzeltmesini istedi
Maliye'nin yeni görüşünden hemen sonra leasing firmaları ile kiracılar arasında 2 puanlık KDV farkının ödenip ödenmeyeceği ile ilgili tartışmalar başladı. Bu tartışmalar sektörde ciddi rahatsızlığa neden oldu. Kiracı şirketlerin büyük bir kısmı, sözleşmelerini ve KDV Genel Uygulama Tebliği'nde yer alan düzenlemeyi gerekçe göstererek, bu 2 puanlık KDV farkını ödemek istemiyor. Leasing firmaları ise, Maliye'nin bu yeni görüşünü dayanak göstererek, 2 puanlık artışı uygulamak zorunda olduklarını ifade ediyorlar. Yani leasing sektöründe şu an KDV oran değişikliği kaynaklı ciddi bir sorun var. Sektör, Maliye'den bu yeni görüşünü yeniden değerlendirmesini ve tebliğdeki görüşüne dönmesini talep etti.
Sektör yeni görüşün düzeltilmesini beklerken, Maliye, KDV Genel Uygulama Tebliği'nde yer alan ve itirazların temel dayanağını oluşturan düzenlemesini yürürlükten kaldırıyor. Şu an GİB'in internet sayfasında yayınlanan 47 Seri No. lu KDV Genel Uygulama Teblı̇ğı̇nde Değı̇şiklı̇k Yapılmasına Daı̇r Teblı̇ğ Taslağı'nın 4. Maddesi ile, tebliğin "III/B-2.2. Finansal Kiralama İşlemleri" bölümünün yukarıda tam metni yer alan ikinci paragrafı yürürlükten kaldırılıyor.
Kişisel görüşümüz sektör lehine
Leasing sözleşmelerine konu olan malların teslimleri veya kiralanmasına ilişkin KDV oranları sözleşmenin yapıldığı tarihte geçerli olan oranlar olup, sözleşme süresince bu oranlarda herhangi bir değişiklik söz konusu olamaz, olmamalı da. Bize göre, 7346 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı'nın yürürlüğe girdiği 10 Temmuz 2023 tarihinden önce düzenlenen leasing sözleşmelerine, sözleşme süresi boyunca sözleşmenin düzenlendiği tarihte geçerli olan KDV oranları uygulanmalı, bu sözleşmeler, sonradan KDV oranlarında yapılan değişikliklerden etkilenmemeli. Bu vergide öngörülebilirlik ilkesinin de bir gereği ve sonucu. Bu nedenle, Maliye'nin leasing sözleşmeleriyle ilgili bu son görüşünün hatalı olduğunu düşünüyorum. KDV'de 2 puanlık artışın leasing sözleşmelerine yansıtılması ciddi bir yük getirir. 2 puanlık KDV farkını leasing yapan şirketler indirim konusu yapar, üzerlerinde herhangi bir yük kalmaz diye düşünmeyin. Öncelikle leasinge başvuran şirketler genellikle yatırımcı şirketler olup, yatırım süresi boyunca ciddi tutarlarda devreden KDV yükleri bulunuyor. Gelecek her yeni indirilecek KDV tutarı, devreden KDV yükünü artırır, azaltmaz.
Dava açan kazanabilir
Bu oran farkına itiraz edip dava açan leasing firmaları ve kiracılarının bu davaları kazanacaklarını düşünüyorum. Çünkü, Maliye'nin tebliğdeki düzenlemesi son derece açık ve net. Şimdi bu düzenlemesine aykırı görüş veriyor, tebliğdeki düzenlemesini kaldırsa bile, yapacağı düzenleme yürürlük tarihinden itibaren geçerli olacak.
Leasing sektörü ve kiracılarının itirazlarının Maliye tarafından yeniden değerlendirilmesinde fayda var
