Yeni nesil yatırımcı daha cesur

Kuşaklar arasındaki fark artık sadece müzik, giyim ve yaşam tarzında değil, yatırım anlayışında da kendini gösteriyor. Türkiye'de eskiden yatırım deyince altın, mevduat ve gayrimenkul gibi güvenli limanlar tercih edilirken, yeni nesil yatırımcı profili, geçmişten farklı olarak bilgiye daha hızlı ulaşan, riski göze alan ama aynı zamanda sürdürülebilirliği ve değer odaklı yatırımı önceleyen bireylerden oluşuyor. Bugün en yaşlısı 28'inde olan ve teknoloji ile iç içe büyüyen Z kuşağı, geleneksel yatırım araçlarına mesafeli dururken, hisse senedi, kripto varlıklar ve sürdürülebilir fonlar gibi varlıkları tercih ediyor.

Finans kuruluşları bu yeni yatırımcı profiline uygun ürün, hizmet ve iletişim kanalları geliştirmek adına stratejilerini sürekli güncelliyor. Sade, erişilebilir platformlar oluşturmak, geleceğin finansal ekosisteminde gençlerle sürdürülebilir bir ilişki kurmanın anahtarı olarak değerlendiriliyor. Peki, yeni nesil, teknolojiyle harmanladığı finans vizyonuyla yatırım kararı alırken hangi kriterlere bakıyor? Yatırım alışkanlıkları neler? Sosyal medyanın yatırım kararlarına etkisi nedir? Sadece ülkemizde değil küresel ölçekte de köklü bir değişime uğrayan yatırımcı tercihlerine ilişkin geleneksel finans kurumları bu dönüşüme ne derece hazır? Hangi ürünleri sunuyorlar? İşte bütün bu soruların yanıtlarını almak üzere yatırım kuruluşları ile konuştuk. Yatırım alışkanlıklarındaki köklü değişimi masaya yatırdık.

PARA ÖZGÜRLÜK ARACI

Garanti BBVA Yatırım Genel Müdürü Hülya Türkmen'e göre, sosyal ve toplumsal alanda olduğu gibi yatırım alanında da dönüştürücü bir güce sahip olan Z kuşağı, maaş ya da harçlık, kaynağı ne olursa olsun ellerine geçen parayı yönetme bilincine sahip. Hayatlarının bu döneminde bireysel kimliklerinin oluşumundaki en temel olgu 'Özgürlük', para da dolayısıyla finansal özgürlüğe giden yolda önemli bir araç.

Yatırım Finansman Genel Müdürü Eralp Aslankurt da yeni nesil yatırımcı profilinin, dijitalleşmenin etkisiyle geleneksel kalıplardan önemli ölçüde farklılaştığına dikkat çekiyor. Özellikle Z kuşağı, bilgiye hızlı erişim, teknolojiyle iç içe bir yaşam tarzı ve değer temelli yaklaşım gibi unsurların etkisiyle yatırım kararlarını daha erken yaşta ve daha bilinçli şekilde almaya başladı. Bu kuşak, yalnızca finansal getiri değil, yatırım yaptığı enstrümanın çevresel ve sosyal etkilerini de önemsiyor. Dolayısıyla sürdürülebilirlik, etik yatırım anlayışı ve büyüme potansiyeli taşıyan teknoloji şirketleri Z kuşağının yatırım tercihlerinde önemli rol oynuyor.

Bulls Yatırım Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü Murat Barışık da bu konuda Dünya Ekonomik Forumu verilerine atıfta bulunarak X kuşağında yatırım yapmaya başlama oranının yüzde 15 olmasına karşın, Z kuşağında bu oranın yüzde 45'e kadar ulaştığına işaret ediyor. Murat Barışık'a göre bu durum, Z kuşağının bilgiye kolay erişimi ve dijital okuryazarlık becerileriyle doğrudan ilişkili. Yatırımlarını çoğunlukla mobil uygulamalar ve çevrimiçi platformlar aracılığıyla yöneten gençler, finansal kararlarını sosyal medya içeriklerine göre şekillendirebiliyor.

HİSSE SENEDİ İLK SIRADA

Eralp Aslankurt, yaptıkları gözlemler ve çeşitli piyasa araştırmaların göre, Z kuşağının portföy kompozisyonunda en çok tercih edilen yatırım araçları arasında yüzde 40 ile hisse senetlerinin öne çıktığını belirtiyor. Bu tercih; teknoloji şirketlerine olan ilgi, sosyal medya etkisi ve hızlı getiri potansiyelinden kaynaklanıyor. Kripto paralar yaklaşık yüzde 20 ile ikinci sırada yer alıyor. Bu alandaki yenilikçilik, merkeziyetsizlik ve yüksek volatilite, genç yatırımcıları cezbeden temel unsurlar arasında.

Yatırım fonları ve ETF'ler yaklaşık yüzde 15 oranında tercih edilirken, tematik yatırım yapma imkanı ve düşük işlem maliyetleri bu araçların cazibesini artırıyor. Mevduat ve vadeli hesaplar yüzde 10 ile daha çok temkinli yatırımcılar ya da yatırım sürecine yeni başlayan bireyler tarafından tercih ediliyor. Tahvil ve bono gibi sabit getirili enstrümanlar ise yüzde 10 oranında yer tutuyor. Kalan yüzde 5'lik bölümde ise NFT, girişim sermayesi veya sanat yatırımları gibi alternatif varlıklar bulunuyor.

Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre, 2025 Haziran itibarıyla hisse senedi yatırımcı sayısı 6,4 milyonu geçerken, bunun yaklaşık yüzde 20'si 15-29 yaş arası gençlerden oluşuyor. Fonları tercih eden genç yatırımcıların sayısı 617 bini aşarken, bono ve yapılandırılmış araçlar gibi diğer sermaye piyasaları araçlarına gençlerin ilgisi ise daha sınırlı.

QNB Invest Perakende ve Varlık Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı Soner Küçük 2021 yılından 2024 yılı ortasına kadar Borsa İstanbul'da yaşanan güçlü yükselişlerin, gençlerin bu piyasaya ilgisini daha da artırdığı görüşünde. Üstelik bu ilgi yalnızca kısa vadeli kazanç arayışından değil, aynı zamanda finansal özgürlüğe daha erken ulaşma isteğinden de kaynaklanıyor. Son yıllarda Türkiye'de yüksek enflasyon ve kur riski gibi makroekonomik gelişmelerin, daha temkinli genç yatırımcıları portföylerini korumak adına döviz ve altın gibi güvenli varlıklara yönelttiğini söyleyen Küçük, "Genç yatırımcılar bir yandan yüksek getiri arayışındayken, diğer yandan riskleri dağıtarak daha temkinli bir duruş sergilemeye çalışıyor. Böylece Z kuşağı, yatırım davranışlarında hem cesur adımlar atıyor hem de portföyünü çeşitlendirmeye özen gösteriyor" diyor.

CESUR VE YENİLİKLERE AÇIK

Aslankurt'a göre, Z kuşağının yatırım kararlarında öne çıkan kriterler ise klasik risk-getiri analizlerinin ötesine geçiyor. Dijital erişilebilirlik, şeffaflık, yatırım yapılan varlığın temsil ettiği sosyal ve çevresel değerler, topluluk etkisi ve anlık gelişmelere hızlı reaksiyon kapasitesi, bu kuşağın yatırım davranışını şekillendiren temel faktörler arasında yer alıyor.

Z kuşağının yatırım kararlarında duygusal reflekslerin de etkili olduğuna dikkat çeken Murat Barışık ise "Rasyonel analiz kadar, anlık motivasyonlar ve sosyal etkiler de bu kuşağın yatırım davranışını şekillendiriyor. Sosyal medyada gördükleri bir yorum ya da video, çoğu zaman yatırım kararlarını etkileyebiliyor" görüşünü aktarıyor.

Hülya Türkmen'e göre, Z kuşağı, yatırım yapma ve risk alma konusunda daha cesur ve yeniliklere açık bir kitle olsa da kayıp yaşama korkusunu da içten içe yaşıyor. Yatırımlarını anlık ihtiyaçlara karşı hızlı şekilde nakde çevirebilmek, düşük ücretle işlem yapabilmek, yüksek getiri ve kampanyalar bu kuşağın yatırım kararlarında etkili unsurlar. Yatırım Z kuşağı için sadece üst gelir grubunun yapabildiği bir eylem olarak görülmüyor, geçmişteki gibi birikim-yatırım ayrımı da yok onların zihinlerinde. Ufak tutarlar bile olsa yatırıma yönlendirmeye çalışıyorlar. "Herkes yatırım yapabilir" algısı, yatırım kararlarını olumlu yönde teşvik ediyor.

INSTAGRAM EN ETKİLİ MECRA

Peki yatırım süreçlerinde ve yatırım kararlarında hangi kanallar etkili? Z kuşağı yatırım sürecinde büyük ölçüde dijital kanalları tercih ediyor. Mobil uygulamalar, yatırım platformları, sosyal medya ve finansal içerik sunan web siteleri bu kuşağın başlıca kaynakları arasında. Geleneksel mecraların ise etkisi oldukça sınırlı. Bu yüzden yatırım kuruluşlarının dijital altyapılarını güncel ve kullanıcı dostu tutarak dijital deneyimi önceliklendirmesi, genç yatırımcıların beklentilerine uyum sağlamak açısından büyük önem taşıyor. Sosyal medya birçok diğer karar verme sürecinde olduğu gibi yatırım kararlarında da oldukça etkili bir mecra. X, YouTube, Instagram ve Telegram gibi platformlar, genç yatırımcıların finansal bilgiye ulaşmasında ve yatırım kararlarını şekillendirmesinde merkezi bir rol üstleniyor. Bu dijital mecralarda yer alan finansal içerik üreticileri, güncel piyasa analizleri ve kısa formatta hazırlanan eğitim videoları ile Z kuşağının yatırım araçlarını ve piyasadaki gelişmeleri yakından takip etmesini sağlıyor.

Soner Küçük'e göre, X platformu, YouTube, Instagram ve TikTok'taki finansal içerikler, influencer yorumları ve piyasa analizleri genç yatırımcılar için adeta birer rehber niteliğinde. Bu platformlarda aktif olan gençler, yatırım kararlarını hızla şekillendirebiliyor.

Yeni neslin en çok Instagram'ı tercih ettiğini söyleyen Türkmen, "Hem takip hem paylaşım açısından Instagram gündelik hayatın önemli bir parçası. Ardından Youtube ve Tiktok geliyor. Telegram da özellikle bilgi almak için kullanılan kanallar arasında" diyor. Üstelik Z kuşağının sosyal medyayla entegre yaşam biçimine ilişkin yeni terimler de üretilmiş: Fintok ve Finfluencer. FinTok, Tiktok'un gündelik ve hızlı tüketilen içerik dünyası içerisinde, finansal içerikleri ayırmak için kullanılan özel bir tanımlama. Finfluencer ise Instagram için türetilmiş bir kavram ve Instagram'da paylaştığı finansal içeriklerle kitlelerin takip ettiği kişiler için kullanılıyor. Z kuşağının hem yatırım alanındaki hem de sosyal mecralardaki aktifliği, bu platformlarda da yatırım kategorisini ayrı bir dikey gibi yönetme konusunda motivasyon yaratıyor.

SPEKÜLATİF HAREKETLERE DİKKAT!

Tabii sosyal medya kullanımının olumlu etkilerinin yanı sıra riskleri de yok değil. Uzmanlar burada dikkat edilmesi gereken en önemli noktanın bilgi kirliliği olduğuna işaret ederek hızlı bilgi akışının zaman zaman yanlış yönlendirmelere zemin hazırlayabildiğine dikkat çekiyor. Sosyal medyanın yoğun kullanımının herkes için olduğu gibi Z Kuşağı açısından da zaman zaman risk faktörü oluşturabileceğine dikkat çeken Türkmen, "Günümüzde bilginin yayılma hızının artması ve bu eğilim içinde yanlış bilgilerin de aynı hızla yayılıyor olması, yatırımcılar açısından finansal okuryazarlığın önemini daha da artırmış durumda" diyor.

İnfo Yatırım Genel Müdürü Tarkan Akgül de sosyal medyanın Z kuşağı için yatırımda birincil bilgi kaynağı haline geldiğine vurgu yaparak şu uyarılarda bulunuyor: "YouTube, TikTok ve X gibi sosyal medya platformlarının öneriler ve hype etkisiyle birçok yatırım kararında belirleyici olduğunu gözlemledik. Bu durum hem fırsat hem risk barındırıyor."

Yatırım Finansman Genel Müdürü Eralp Aslankurt da sosyal medyanın hızlı ve interaktif yapısının, gençlerin yatırım dünyasına adaptasyonunu kolaylaştırırken, aynı zamanda yatırım trendlerinin ve kolektif hareketlerin de hızla yayılmasına neden olabildiğine değiniyor. Özellikle popüler yatırım araçları veya kısa vadeli fırsatlar, sosyal medya üzerinden hızla yayılıp geniş kitlelere ulaşabiliyor. Ancak bu noktada, sosyal medyanın yanlış veya eksik bilgi yayma riski de göz ardı edilmemeli.

Aslankurt bu nedenle, genç yatırımcıların sosyal medyada karşılaştıkları bilgileri mutlaka sorgulamasını, eleştirel düşünceyle değerlendirmesini ve kararlarını yalnızca popüler görüşlere değil, sağlam finansal bilgiye dayandırmalarını öneriyor.

Yatırımcılarımızın yüzde 14'ü Z kuşağı

Garanti BBVA Yatırım olarak 3,5 milyon yatırımcıya hizmet veren bir aracı kurumuz. Yatırımcılarımızın yüzde 14'ünü oluşturan Z kuşağı için de hız, kolaylık ve avantaj sağlayan yatırım ürünlerini Garanti BBVA Mobil ve yatırıma özel eTrader uygulamalarımız üzerinden sunuyoruz. Üstelik, eTrader'daki akademi bölümünden seviyelerine uygun eğitim içeriklerine kolayca ulaşarak finansal bilgilerini artırabilme fırsatları da mevcut. Yurtiçi hisse senedi piyasalarına dair canlı veri izleme, hızlı işlem yapma ve yatırım önerilerini görme gibi fonksiyonları eTrader üzerinden rahatlıkla yapabiliyorlar. Ayrıca yine tek platformdan yurtdışı piyasaları takip edip, Amerika ve Avrupa Borsalarındaki hisse senetleri için oluşturduğumuz model portföyleri görebilir ve işlem yapabilirler. Yine eTrader uygulamamızdan Garanti BBVA Kripto uygulamasına geçiş yapıp kripto piyasalarını takip edebilir.

Hülya Türkmen

Garanti BBVA Yatırım Genel Müdürü

Video ve seminerler ile gençleri eğitiyor

Z kuşağı, yatırım süreçlerinde neredeyse tamamen dijital mecraları tercih ediyor. X, YouTube, Instagram ve Telegram gibi platformlar, yatırım kararlarının alınmasında başlıca bilgi kaynakları olarak öne çıkıyor. Geleneksel medya kanalları (televizyon, gazete, dergi) ise Z kuşağı için daha çok arka planda kalıyor; bu nesil, bilgiye hızlı ve etkileşimli şekilde ulaşmayı tercih ediyor. Yatırım Finansman olarak, dijital mecraların gücünü genç yatırımcıların finansal okuryazarlığını artırmak için de kullanıyor, çok yönlü projeler yürütüyoruz. Örneğin, YF Akademi çatısı altında sunduğumuz online eğitimler, seminerler ve YouTube kanalımızdaki eğitici videolar, gençlerin finansal bilgiye doğru ve güvenilir kaynaklardan ulaşmasını sağlıyor.

Eralp Aslankur

Yatırım Finansman
Genel Müdürü

Yatırımlarını çoğunlukla mobil uygulamalar ve çevrimiçi platformlar aracılığıyla yöneten gençler, finansal kararlarını sosyal medya içeriklerine göre şekillendirebiliyor.

Gençler riskli varlıklara yöneliyor

Z kuşağı yatırım tercihlerini yaparken genellikle dijital erişimi kolay, işlem maliyeti düşük ve getiri potansiyeli yüksek araçlara yani riskli varlıklara yöneliyor. Hisse senetleri, kısa vadeli kazanç beklentisi ve mobil uygulamalardan kolayca işlem yapılabilmesi nedeniyle öncelikli tercihler arasında yer alıyor. Kripto varlıklar ise özellikle teknolojiye duyulan ilgi, merkeziyetsiz ya da regülatörsüz yapılar ve yenilikçi finans anlayışıyla örtüştüğü için yoğun ilgi görüyor. Bunun dışında, profesyonel yönetimle çeşitlendirme imkanı sunan yatırım fonları ve ETF'ler de tercih ediliyor. Geleneksel ürünler olan mevduat ve tahvil gibi araçlar ise daha çok güvenli liman arayışında olan ya da likidite ihtiyacı duyan yatırımcılarca değerlendiriliyor.

Tarkan Akgül

İnfo Yatırım Genel Müdürü

Yatırım Okulu ile rehberlik

Portföyümüzdeki Z kuşağı yatırımcıların oranı, özellikle son 3 yılda belirgin şekilde arttı. Dijital platformlarımız üzerinden işlem yapan kullanıcılar arasında da Z kuşağı segmentinin hızla büyüdüğünü görüyoruz. Yatırım dünyasına yeni adım atan ve geleceğine yatırım yapmak isteyenler için finansal okuryazarlıklarını geliştirebilecekleri Yatırım Okulu platformunu hayata geçirdik. A'dan Z'ye yatırıma dair tüm konuları kapsayan içeriklerimizle yatırımcıya rehber olmayı amaçlıyoruz. Ayrıca yatırımcıların risk profiline göre otomatik portföy önerileri sunan, kullanıcı dostu dijital yatırım danışmanımız Akıllı Robo hizmetimiz bulunuyor. Genç yatırımcılar için sadeleştirilmiş bu yapay zekâ destekli çözüm, yatırım kararlarını kolaylaştırıyor ve sürece rehberlik ediyor.

Soner Küçük
QNB Invest Perakende ve Varlık Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı

Finansal okuryazarlık gelişiyor

Z kuşağının finansal okuryazarlık düzeyi henüz istenen seviyede olmasa da öğrenmeye açık yapılarıyla bu alanda hızlı bir gelişim gösteriyor. Okul programları, sosyal medya içerikleri, podcast'ler ve YouTube videoları gibi mecralarla bilgiye ulaşmak onlar için çok doğal. Sosyal medya ise bu kuşak için yeni nesil yatırım danışmanı haline gelmiş durumda. Bu sayede gelecekte çok daha bilinçli bir yatırımcı profili karşımıza çıkacak. Bununla birlikte sosyal medyanın olumsuz etkilerine karşı da genç yatırımcıları uyarmak isterim. Ne yazık ki bu etki her zaman pozitif değil; çoğu zaman finansal temele dayanmayan öneriler, genç yatırımcıları ciddi zararlara sürükleyebiliyor. Her zaman dikkatli olmaları önemli.

Murat Barışık

Bulls Yatırım Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü

Z kuşağının portföy kompozisyonunda en çok tercih edilen yatırım araçları arasında yüzde 40 ile hisse senetleri öne çıkıyor. Kripto paralar ise yaklaşık yüzde 20 ile ikinci sırada
yer alıyor.