GELECEĞE UZANAN ALGORİTMİK KÖPRÜLER

2024, teknolojinin nereye evrildiğini gösteren bir yıldı. Yapay zeka, fiber, 5G, bulut, veri merkezleri, kuantum teknolojisi ve sürdürülebilir enerji gibi konular gündelik hayatlarımızda da kendine yer edinmeye başladı. Ancak tüm bunların yanı sıra Turkcell Genel Müdürü Dr. Ali Taha Koç ile yaptığımız söyleşide karşımıza yeni bir kavram daha çıktı: Algoritmik köprüler... Koç'un ifadesiyle bu köprüler, altyapı ile üstyapıyı birbirine akıllıca bağlayan, dijital geleceği mümkün kılan omurgalar. Yani bir yanda güçlü altyapıları ifade eden fiber hatlar, veri merkezleri, 5G istasyonları varken diğer yanda bu altyapıların üzerine kurulu akıllı servisler var. Aradaki bağlantıyı ise akıl entegrasyonu sayesinde yapay zeka ile çalışan algoritmalar kuruyor. Bu köprüler bir yandan kullanıcı deneyimini iyileştirirken diğer yandan da şirketlerin operasyonları çok daha verimli hale geliyor. Yani teknolojide özellikle de telekomünikasyonda beklenti artık sadece çalışması değil aynı zamanda anlama, öğrenme ve kendini optimize etme… Turkcell köprüleriyle kurduğu 'sağlam bağlar, güçlü altyapılar' ile 2024'ü her alanda büyüme ile kapatmayı başardı. Özellikle de abone verilerinde pozitif bir yansıma görülüyor. 2024'te 1,9 milyon yeni faturalı abone kazanılarak burada 29,1 milyona ulaşıldı. Fiber abone sayısı ise 2,5 milyona çıktı. Koç, "Vergi öncesi karımız yüzde 88 ile rekor seviyede büyüdü" derken şirketin kurulduğu yıldan 2024 yıl sonuna dek geçen 30 yılda yaptığı yatırımın 28 milyar doları aştığını ifade ediyor. Koç ile hem 2024'ün nasıl geçtiğini hem de 2025 hedeflerini, yapay zekadan 5G'ye uzanan teknoloji gündemini konuştuk.

2024 sizin için nasıl geçti? Yılın başında koyduğunuz hedeflerle geldiğiniz nokta örtüştü mü?

2024 bizim için çok özel bir yıldı çünkü tam 30'uncu yaşımızı kutladık. Yatırımlarımıza hız kesmeden devam ettik. Güçlü, sürdürülebilir büyümemizi sürdürdüğümüz, zorlu rekabet ortamında bile finansal anlamda başarılı bir yılı geride bıraktık. Stratejik hedeflerimiz doğrultusunda önemli bir adım olarak, Ukrayna'daki varlıklarımızı satma kararını hayata geçirdik. Ülkede savaş devam etmesine rağmen süreci başarıyla tamamladık. Abone tarafında da yüzümüzü güldüren gelişmeler oldu. Mobil faturalı abone sayımız 1,9 milyon kişi artarak 29,1 milyona ulaştı. Bu son 15 yılın en büyük artışıydı. Faturalı abone oranımız da yıllık bazda beş puan artış göstererek yüzde 76'ya kadar çıktı. Fiber tarafında da işler bizim için iyi ilerledi. Yeni fiber hane erişimimiz 233 bine yükseldi, fiber abone sayımız ise 168 bin artışla 2,5 milyona çıktı.

Finansal olarak da güçlü bir tablo çizdik. Gelirlerimizi yüzde 7,8 artırarak 166,7 milyar liraya ulaştırdık. FAVÖK marjımızı yüzde 42'ye taşıdık. Telekom işlerinin yanı sıra veri merkezi ve yenilenebilir enerjiye yaptığımız yatırımlar ile operasyonel yatırımlarımızın gelirlerimize oranı yüzde 22,8 oldu. Vergi öncesi karımız ise rekor seviyede tam yüzde 88 oranında arttı. Kurulduğumuz günden bu yana yaptığımız toplam yatırım 28 milyar doları geçti.

2025 planlarınızda neler var? Hangi alanlara daha çok ağırlık vereceksiniz?

2025 bizim için 'altyapıya yatırım yılı' olacak diyebilirim. Stratejik planımız dört ana başlıkta şekilleniyor: 5G, fiber, veri merkezi işletmeciliği ve sürdürülebilir enerji. Yıla başlarken büyük bir adım attık: Avrupa, Orta Doğu ve Asya'dan yatırımcıların yoğun ilgisiyle çift dilimli Eurobond ihracı gerçekleştirdik ve 1 milyar dolarlık kaynak sağladık. Turkcell tarihindeki en büyük tahvil ihracıydı bu. Böylece hem finansal gücümüzü hem de küresel güvenilirliğimizi bir kez daha ortaya koyduk. Amacımız, güçlü bir altyapı ve üstün teknolojiyi temel alarak şirketimizi, sektörümüzü ve ülkemizi geleceğe hazırlayıp daha da ileriye taşımak. Dünyada telekom pazarı durağan görünse de, biz inovasyonla fark yaratıp rekabet gücümüzü artırmayı hedefliyoruz.

Artan güneş enerjisi, veri merkezi ve bulut yatırımlarımızı da düşününce, operasyonel yatırım harcamalarımızın gelirlerimize oranı yaklaşık yüzde 24 seviyesinde olacak gibi görünüyor. Bizim için çok önemli olan veri merkezi ve bulut alanındaki gelir büyüme beklentimiz ise yüzde 32 - 34 aralığında.

5G ihalesinin 2026'da yapılması planlanıyor. Siz 5G ve fiberde nasıl bir pozisyon almayı planlıyorsunuz?

5G bizim için sadece bir teknoloji değil, milli bir sorumluluk. Türkiye'nin bu alanda söz sahibi olması gerektiğine inanıyoruz. O yüzden 5G'ye yönelik altyapı yatırımlarımıza çok önceden başladık ve hiç ara vermeden sürdürüyoruz. Bununla birlikte baz istasyonlarımızın 5G uyumuna yönelik 81 ilde yoğun bir faaliyet yürütüyoruz. Temmuz 2022'de İstanbul Havalimanı'nda 5G teknolojisinin üç operatöre de servis verecek şekilde sunulmasına liderlik ettik. Geçtiğimiz yıl, İstanbul Teknik Üniversitesi'nde 5G Teknoloji Kampüsü'nü hayata geçirdik. Heyecan verici diğer gelişme ise TEKNOFEST'te yaşandı: Adana'daki Turkcell standımızdan Kocaeli'ye uzanan 800 km'lik mesafede bir iş makinesini 5G üzerinden uzaktan kontrol ettik. Dört büyük futbol kulübünün stadyumları ve TBMM'de de 5G deneyimini kullanıcılarla buluşturduk. Halihazırda 4.5G üzerinden hizmet verdiğimiz Superbox, 5G ile çok daha hızlı hale gelecek. Samsung ile 2025 boyunca yerli üretim, 5G uyumlu cihazları Turkcell'e özel avantajlarla sunmak üzere anlaştık. Bu sadece erişimi artırmakla kalmayacak, aynı zamanda birlikte test çalışmaları da yapacağız. 5G frekansları tahsis edildiğinde, en iyi ve en güvenli 5G deneyimini sunan operatör olmak için hazırız.

Peki 5G ve sonrasında bizi neler bekliyor?

5G demek, ultra düşük gecikme demek. Bu da sürücüsüz araçlardan endüstriyel otomasyona, uzaktan sağlık hizmetlerinden akıllı şehir altyapılarına kadar hayatın her alanında büyük bir dönüşüm anlamına geliyor. Bu sadece başlangıç. Bunun ötesinde 6G ile birlikte uzay tabanlı iletişim, holografik görüşmeler ve yapay zeka destekli ağlar gündeme gelecek. Bu teknolojiler hem bireysel hem de kurumsal düzeyde iletişimin sınırlarını yeniden tanımlayacak.

Yapay zeka, veri merkezleri, bulut ve hatta kuantum… Sizce bu teknolojilerin etkisi ne olacak?

Bu teknolojiler artık dijital dönüşümün kalbinde. Sadece iş dünyasını değil, toplumun tamamını ve yaşamı dönüştürecek güçte. Yapay zeka, internetin icadından bu yana en büyük yenilik olarak görülüyor. 2030'da yapay zeka pazarının 2 trilyon doları bulması bekleniyor. Ama bu teknolojilerin verimli olması, herkesin, her şeyin, her an ve her yerde birbiriyle bağlantı halinde çalışmasının olmazsa olmazı güçlü bir dijital altyapı. Bizde hem tecrübe hem teknik bilgi hem finansal güç hem de güçlü bir ekip var. Bu varlıkların gücüyle özellikle de yapay zeka sayesinde altyapımızla servislerimiz arasında "algoritmik köprüler" kuruyoruz. Böylece hem müşterilerimize daha üstün bir deneyim sunuyoruz hem de kendi operasyonlarımızı benzersiz bir şekilde çok daha verimli hale getiriyoruz. Sağlam bağlar, güçlü altyapılar ile kurulur. Bizim de işimiz güçlü altyapılarla sağlam bağlar kurmak. Geleceğin telekom dünyasında, sıfıra yakın gecikme, otonom karar veren ağlar ve akıllı altyapılar var. Planlarımızı da bu vizyonla yapıyoruz.

Öte yandan, yapay zekanın temel yapı taşı olan veri, küresel çapta stratejik bir konu başlığı haline geldi. Veri sahipliği, daha gelişmiş yapay zeka algoritmaları üretebilmenin anahtarı. Bu bilinçle, Türkiye'nin verisini Türkiye'de tutma vizyonuyla hareket ediyoruz. Ülkemize hiper ölçekli bir küresel bulut devini getirerek; verinin gücünü ülkemizin hizmetine sunarken Turkcell için de yepyeni bir büyüme kolonu inşa edeceğiz. Bu konudaki ana hedefimiz ise Türkiye'yi global bir veri üssü haline getirmek.

Yatırım planlarınızda neler var?

Önümüzdeki dönemde, yapay zeka, kuantum bilişim ve veri yönetimi alanlarında kapsamlı yatırımlar yapmayı hedefliyoruz. Türkiye'nin bu dönüşüm sürecinde en güçlü aktörlerden biri olması için kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz.

Ülkemize hiper ölçekli bir küresel bulut devini getirerek; verinin gücünü ülkemizin hizmetine sunarken Turkcell için de yepyeni bir büyüme kolonu inşa edeceğiz.

GSM'nin Geleceği

Dünya GSM Birliği (GSMA), global çapta mobil iletişim sektörüne yön veren çok önemli bir platform. Mobil iletişim endüstrisinin paydaşı 1000'i aşkın şirketi bir araya getiriyor. Geçtiğimiz yıl GSMA Yönetim Kurulu'na seçilerek, dünyada endüstriye yön veren 26 üyeden biri olduk. Bu görevin büyük bir sorumluluk olduğu kadar ülkemizi ve Turkcell'i global alanda da temsil edebilmek adına önemli bir fırsat olduğunu düşünüyorum. GSMA gündemi, dünyanın ve teknoloji ekosisteminin gündemine paralel şekilde ilerliyor. Kuantum teknolojileri, yapay zeka, 5G ve 6G gibi bağlantı teknolojileri ve tabii ki sürdürülebilirlik gibi temel odak alanlarına yönelik çalışmalar yürütülüyor. Aynı zamanda, küresel ölçekte dijital kapsayıcılığı artırmak, bağlantısız bölgeleri kapsama alanına almak ve mobil teknolojileri herkes için erişilebilir kılmak gibi önemli gündem maddeleri var.

2025 bizim için 'altyapıya yatırım yılı' olacak diyebilirim. Stratejik planımız dört ana başlıkta şekilleniyor: 5G, fiber, veri merkezi işletmeciliği ve sürdürülebilir enerji.

2024 Nasıl Geçti?

30. yıl kutlandı. Gelir: Yüzde 7,8 artışla 166,7 milyar TL FAVÖK marjı: Yüzde 42 Mobil faturalı abone artışı:
+1,9 milyon (Toplam 29,1 milyon) Faturalı abone oranı: Yüzde 76 Yeni fiber hane erişimi: 233 bin Fiber abone sayısı: +168 bin artışla 2,5 milyon Vergi öncesi kar: Yüzde 88 artış Operasyonel yatırım/gelir oranı: Yüzde 22,8 Toplam yatırım: 28 milyar dolar+

YAPAY ZEKA ETKİSİ

Dijitalleşmenin merkezinde telekomünikasyon sektörü var. Verimlilik artışı ve kullanıcı deneyimi yeni nesil teknolojiler sayesinde iyileşiyor. Değişimi tetikleyen unsurlar arasında en önemlisi yapay zeka. Bizim alanımızda da mobil ağların verimliliğini artırarak kendi kendini optimize eden şebekelerin gelişmesini sağlıyor bu teknoloji.