Devlerin girişim aşkı

Dijitalleşme ile şekillenen günümüz rekabet ortamında 'teknoloji ve inovasyon' iş dünyasının stratejilerinin önemli bir parçası. Çünkü değişen dünya ekonomisine hızla uyum sağlayan, kendini sürekli yenileyen ve yeni ürün geliştiren şirketler rekabette bir adım öne geçiyor. Özellikle ölçek büyüdükçe ve bir holding çatısına evrildikçe bu alandaki yatırımların hacmi de aynı oranda artıyor. Üstelik bazıları artık sadece yenilikleri takip etmekle kalmıyor. Grup bünyesinde kurdukları girişim sermayesi şirketleri aracılığıyla yenilikçi iş fikirlerine yatırım yaparak 'oyun kurucu' konumunda bulunuyor.

Türkiye'nin önde gelen dev holdinglerine baktığımız zaman hemen hemen her birinin kurumsal girişim sermayesi fonları kurarak yurt içi ve yurt dışı pazarlarda büyüme potansiyeli yüksek yenilikçi iş fikirlerine yatırıma odaklandığını görüyoruz. Faaliyet alanlarıyla uyumlu, inovasyon odaklı girişimlere yatırım yapan holdingler, bir yandan bu girişimlerin büyümesine katkı sağlarken, bir yandan da teknoloji ile şekillenecek geleceğin rekabet ortamına hazırlanıyor. Türkiye'nin yanı sıra ABD, Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika gibi uluslararası alandaki yatırım fırsatlarını da yakından takip eden holdingler, geleceğin şirketlerine yaptıkları yatırımlar ile 'yeni ekonomi' odaklı büyüme stratejilerini destekliyor.

2,6 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM

Kurumsal girişim sermayesi yatırımlarının son yıllarda gösterdiği büyüme ivmesi de bu ilgiyi açıkça ortaya koyuyor. KPMG Türkiye'nin "Türkiye Startup Yatırımları 2024" raporuna göre, küresel ekonomik belirsizlikler, dünya genelinde girişimcilik faaliyetlerinde düşüşe yol açarken, Türkiye'de daha olumlu bir seyir yaşandı. Geçen yıl ABD'deki başkanlık seçimleri, devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ve Orta Doğu'daki jeopolitik gerginlikler nedeniyle küresel piyasalarda yatırımcılar temkinli hareket etti. Rapora göre, küresel çapta işlem sayısı yaklaşık yüzde 6'lık bir düşüşle 35 bin 685'e gerilese de işlem hacmi bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 7 artarak 368,3 milyar dolara yükseldi. Türkiye girişim ekosisteminde ise hem işlem sayısı hem de işlem hacminde globale kıyasla önemli bir artış kaydedildi. 2023'te 297 olan toplam işlem sayısı, 2024'te 331'e yükselirken, işlem hacmi 497 milyon dolardan 2,6 milyar dolara çıkarak rekor seviyeye ulaştı.

Girişim Sermayesi Fonları Derneği (GİSED) Başkanı Kamil Kılıç, Türkiye'de bankacılık ve finans kurumları dışında 65 kurum, holding ve şirketin 15 girişim sermayesi yatırım fonu ve 50 ventures şirketi aracılığı ile yatırım yaptığını belirtiyor. Yılda yaklaşık 8-10 ventures veya girişim sermayesi yatırım fonunun faaliyete geçtiğini belirten Kılıç, bu yatırımların girişim ekosisteminin büyümesine önemli katkı sağladığı görüşünde. Yapay zekâ, savunma teknolojileri, sağlık ve biyoteknoloji, siber güvenlik ve alternatif enerji gibi yükseliş trendindeki sektörler ise yatırımcıların en fazla odaklandığı sektörler arasında yerini aldı. İşte bütün bu veriler de kurumsal girişim sermayesi fonlarının yenilikçi iş modellerine olan iştahının bir göstergesi.

INBUSINESS dergisi olarak biz de Türkiye'nin önde gelen holdinglerinin 'Ventures Capital' (VC) olarak da adlandırılan 'Girişim Sermayesi' alanında neler yaptığını, hangi sektörlere odaklandıklarını, 2025 hedeflerini ve yatırım kriterlerini araştırdık.

FİNANSAL DEĞİL, STRATEJİK ORTAK

Sabancı Holding, Kurumsal Girişim Sermayesi Fonu olarak kurulan Sabancı Ventures ile 2020 yılından bu yana enerji ve iklim teknolojileri, malzeme teknolojileri, mobilite çözümleri ve dijitalleşme alanlarında belli bir aşamaya gelen girişimlere azınlık yatırımlar yapıyor. Sabancı Holding Strateji ve İş Geliştirme Grup Başkanı Gökhan Eyigün, Sabancı Ventures'ın kuruluşundan bugüne kadar 15 şirkete yatırım yaptığını belirterek, "Amacımız hem yatırım yaptığımız girişimlerin büyümesine katkı sağlamak hem de mevcut şirketlerimizin geleceğin yıkıcı teknolojilerine erişimini sağlamak. Biz tabii bu yatırımlarla birlikte, sadece finansal yatırımcı olarak bu girişimlerin yanında yer almıyoruz. Aynı zamanda stratejik bir ortak olarak şirketlerin geleceğine yön veriyoruz" diyor.

Holding, Sabancı Ventures üzerinden yapılan yatırımların yanı sıra, Enerji ile Malzeme Teknolojileri Grup Başkanlıklarında oluşturulan platformlarla da özellikle ABD ve Avrupa'da, iklim teknolojileri ve sürdürülebilir yapı malzemeleri gibi spesifik alanlardaki yeni teknolojilere direkt bilanço üzerinden yatırım yapıyor. Doğrudan yaptıkları yatırımlar ve fon katılımları ile birlikte şu anda 60'ın üstünde şirkete ulaştıklarını söyleyen Eyigün, ayrıca Sabancı ARF Almost Ready to Fly programı ile erken aşama girişimlere destek verdiklerini kaydediyor.

SAĞLIK VE BİYOTEKNOLOJİYE DESTEK

Eczacıbaşı Holding'in kurumsal girişim sermayesi fonu Eczacıbaşı Momentum da yenilikçi iş fikirlerini destekliyor. Geçen yıl sağlık teknolojileri, sürdürülebilirliğe odaklı teknolojiler ve yenilikçi iş modellerinde büyüme potansiyeli yüksek girişimleri desteklemeye odaklandıklarını belirten Eczacıbaşı Momentum Yatırım Müdürü Berktuğ İncekaş, şu bilgileri aktarıyor: "2019'da kurulan fonumuz şu ana kadar 26 yatırım gerçekleştirmiş olup, 2024 yılında portföyümüzde yer alan RS Research, Virasoft, BillionToOne ve Orbillion Bio gibi sağlık teknolojileri girişimlerinin yanına Caresyntax yatırımımızı ekleyerek biyoteknoloji ve yapay zeka tabanlı çözümlerle portföyümüzü genişlettik. 2023 yılına kıyasla, uluslararası yatırımlarımızı büyütürken yatırım yaptığımız fonlar üzerinden girişimlerden çıkışlar gerçekleştirdik."

İncekaş, 2025 yılında da sağlıklı yaşam, yapay zekâ destekli çözümler ve sürdürülebilirliğe odaklı iş modellerinin, önümüzdeki dönemde yatırım odaklarının merkezinde yer almaya devam edeceğini altını çiziyor.

PERAKENDEYİ DÖNÜŞTÜRECEK

Geçen yıl 4 girişime ve 5 girişim sermayesi fonuna yatırım gerçekleştiren Yıldız Ventures da holdingin ana iş kolları olan gıda ve perakendeyi dönüştürmek ve geleceğe hazırlamak için yenilikçi iş fikirlerini desteklemeyi ve büyütmeyi hedefliyor. Yıldız Ventures Yönetim Kurulu Üyesi ve Murahhas Aza Fezal Okur Eskil de dolaylı yoldan yatırımcısı oldukları 25 VC fonu aracılığıyla Türkiye ve globalde 700'den fazla girişimi desteklemeye devam ettiklerini dile getiriyor.

2025 yılında da Yıldız Holding'e değer katacağını düşündükleri alanlarda girişim sermayesi yatırımlarına devam edeceklerini anlatan Eskil, "Odağımız; gıda, tüketici ve perakende teknolojileri olmakla birlikte, özellikle e-ticaret ekosistemi içinde yer alan tedarik zinciri, lojistik, finansal teknolojiler, veri analitiği, pazarlama teknolojileri ve yapay zekâ gibi çeşitli dikeylerde yeni yatırım fırsatlarını değerlendirmeye devam edeceğiz" diyor.

TEMİZ ENERJİYE YATIRIM

Borusan Holding'in Mayıs 2023 tarihinde faaliyete geçen kurumsal girişim sermayesi şirketi Borusan Ventures da 2024 yılı içerisinde 5 girişim sermayesi fonu ve 5 girişim yatırımını tamamladı. Borusan Ventures Kurucusu ve Başkanı Defne Kocabıyık Narter, 900'den fazla girişimi titizlikle inceleyerek gerçekleştirdikleri 5 yatırım ile bu şirketlere maddi yönden destek vermenin yanı sıra ürün geliştirme ve yeni pazarlar açma konusunda yardımcı olduklarını belirtiyor. Borusan'ın geleceğe yön veren teknolojilere yatırım yapma misyonu doğrultusunda, araç bakımında yeni nesil çözümler geliştiren DC Connected, şirketin ilk yatırımlarından biri. Yapay zeka tabanlı "Sanal Teknisyen"iyle araç sağlığına dair gerçek zamanlı bilgiler sunuyor ve uzaktan müdahale imkanı sağlıyor. Bu yenilikçi çözüm, araç üreticileri, sigorta şirketleri ve filo yöneticilerine büyük kolaylıklar sunarken, satış sonrası hizmetlerin iyileştirilmesine katkıda bulunuyor. Avrupa'nın devasa ev renovasyon pazarını dönüştürme potansiyeli taşıyan Beams, döngüsel ekonomiye katkı sağlayan Outlast, enerji depolama optimizasyonunda yapay zekanın gücünü kullanan Tyba da Borusan Ventures'ın destek sağladığı diğer girişimler arasında. Temiz enerjiye olan bağlılıklarının bir göstergesi olarak, küçük ve orta ölçekli işletmelerin sürdürülebilir enerjiye erişimini kolaylaştıran, modüler ve yerinde hidrojen üretimi sağlayan elektrolizörler geliştiren bir girişime de yatırım yaptıklarını belirten Narter, bununla ilgili ayrıntıları yakın zamanda duyuracaklarını aktarıyor.

YURT DIŞI FIRSATLAR DA RADARDA

Teknoloji ve inovasyon Zorlu Grubu'nun da temel yapı taşı. Vestel Ventures ile bu vizyon doğrultusunda yatırımlar gerçekleştirdiklerini anlatan Zorlu Holding Teknoloji ve Dijital İş Geliştirme Grup Başkanı Burak Aydın, 2024 yılında toplam 8 girişime yatırım gerçekleştirdiklerini ifade ediyor. Geçen yıl Avrupa ve ABD'deki yatırım fırsatlarına da daha çok odaklandıklarını söyleyen Aydın, şöyle devam ediyor: "Bu sayede yatırımlarımızın coğrafi dağılımını zenginleştirirken, global çapta da etkimizi artırdık. 2024 yılında ABD'de 1, İngiltere'de 3 ve Fransa'da 1 devam yatırımı gerçekleştirdik. Aynı zamanda, Almanya'da ilk defa bir fona Limited Ortak olarak yatırım yaptık. Bunun yanı sıra; Vestel Ventures ve Tacirler Portföy Yönetimi ortaklığında yönettiğimiz 'Gelecek Etki Fonu' ile 2023 yılında 4, 2024 yılında ise 5 girişime yatırım yaptık. "

Zorlu Grubu 2025 yılında ise özellikle teknoloji odaklı ve yenilikçi iş modellerine sahip girişimlere yatırım yapmayı planlıyor. Aydın'a göre, bu alanlardaki yenilikler hem ülkemizde hem de global ölçekte büyük bir dönüşüm yaratma potansiyeline sahip.

DAHA İYİ BİR GELECEK

Fark Labs ve Arya Yatırım Platformu Kurucusu Ahu Serter de girişim sermayesi yatırımları ile endüstrileri güçlendirerek veya yenileri inşa ederek değişim yaratanları desteklediklerini belirtiyor.

Serter, iş birliği halinde bilgi üreterek inovasyona ve dönüşüme yön verdiklerini vurguluyor. "Fark yaratanları, öncü şirketleri, risk sermayesi şirketlerini, üniversiteleri ve devlet kurumlarını dört odak alanımız aracılığıyla birbirine bağlayan benzersiz bir ekosistem inşa ediyoruz" diyen Serter, şunları ekliyor: "Ofis alanı, ortak çalışmaya dayalı bir ortam ve iş geliştirme desteği sunduğumuz, devlet onaylı TEKMER Teknoloji Geliştirme Merkezi bu ekosisteme katkıda bulunuyor. Ayrıca, Türkiye'de yerel inovasyon ekosistemini desteklemek ve kentsel hareketliliği geliştirmek üzere EIT Urban Mobility RIS Hub Türkiye'nin (Avrupa Teknoloji Enstitüsü Kentsel Hareketlilik Bölgesel İnovasyon Planlama Merkezi) yürütücülüğünü de üstleniyoruz. Özetle hedefimiz geleceğe hazır girişimleri geliştirmek ve birlikte daha iyi bir gelecek yaratmak."

HOLDİNGLERİN VENTURES YATIRIMLARI
Şirket	Ventures şirketi	Fon büyüklüğü	Bugüne kadarki yatırım tutarı	Hangi girişimlere yatırım yapıldı?	2025 hedefleri
BORUSAN HOLDİNG	Borusan Ventures		5 şirkete yatırım yaptı.	DC Connected, Beams, Outlast, Tyba, Fourier.	Teknoloji dünyasında fark yaratan girişimleri destekleyecek. Toplamda 5 yeni girişime yatırım yapacak.
ECZACIBAŞI HOLDİNG	Momentum	30 milyon euro	26 adet yatırım gerçekleştirdi.	RS Research, Virasoft, BillionToOne ve Orbillion Bio gibi sağlık teknolojileri girişimlerinin yanına 2024'de Caresyntax yatırımını ekleyerek biyoteknoloji ve yapay zeka tabanlı çözümlerle portföyü genişletti.	2025 yılında, stratejik sektörlerde büyüme potansiyeli taşıyan girişimlere ve fonlara yatırım yapmayı ve mevcut portföyde yer alan girişimlerin ölçeklenmesini desteklemeyi hedefliyor.
İNCİ HOLDİNG	Vinci Yatırım	Her bir şirkete 100-500 bin Euro aralığında yatırım gerçekleştiriyor.	10 adet yatırım gerçekleştirdi.	Octovan, Thread in Motion, Surve Mobility, Herotech8, Mobilus Labs, ShipsGo, Turbit, Thingtrax, SungreenH2, Perciv AI.	2025 yılında mevcut faaliyet alanları ile sinerji yaratabilecek yeni alanlardaki yatırım fırsatlarını değerlendirecek.
ZORLU HOLDİNG	Vestel Ventures	50 milyon dolar	Şimdiye kadar toplamda 39 startup şirketine yatırım gerçekleştirdi.	2023'de 5, 2024'de 8 girişime yatırım yaptı. Wewalk, ConectoHub, Abilitypool, Haystack TV, Pisano ve Geliver bunlara örnek.	Yıllık yaklaşık 10 milyon dolarlık yatırım bütçesi ile startup'lara yatırım yapmaya devam edecek.
FARK HOLDİNG	F Ventures	Arya GSYF 20,5 Milyon $	70 girişime 25 milyon dolar yatırım yaptı.	Mobilite, Sürdürülebilirlik ve Sağlık Teknolojileri alanındaki girişimlere yatırım yaptı.	Sanayi ve girişim kökenlerini bir araya getirmek için Elektrifikasyon Fonu ve Endüstriyel Teknolojiler Fonu kuracak.
SABANCI HOLDİNG	Sabancı Ventures	Genel olarak Seri A aşamalarındaki girişimlere büyüme amaçlı olarak 500 bin ila 2 milyon dolar arasında değişen tutarlarda yatırım yapıyor.	2020 yılından itibaren doğrudan 15 şirkete yaklaşık 15 milyon dolar yatırım yaptı.	TİM, Lumnion, Bulutistan, Zack AI, Albert Health, Figopara, Supply Chain Wizard (SCW.AI), Segmentify, Sungreen, Fernhay,Brandefense, GRZ Technologies, Wellbees, Novus, Quera	Girişimcilik ekosistemine Sabancı Ventures ve Sabancı ARF ile yaptığı yatırımları önümüzdeki dönemde daha da artırarak devam edecek.
YILDIZ HOLDİNG	Yıldız Ventures	VC fon + girişim yatırımlarının büyüklüğü 50 milyon doları geçiyor.	Yılda ortalama fon ve direkt startup yatırımları için 20-24 arası yatırım komitesi düzenleyerek 25 VC fonu ve 10' dan fazla girişime yatırım yaptı.	Avrupa ve Türkiye fokus erken aşama teknoloji odaklı VC fonlar. Revo III, 212 III, Giant Ventures, Foodlabs ve Oyster Bay bunlar arasında.	GSYF'yi büyütmeye, yatırımcısı olduğu 25 fon için yatırım taahhütlerini yerine getirmeye ve ekosistemi desteklemeye devam edecek.

'Yeni Ekonomi' odaklı büyüme

Sabancı bugüne kadar ne yaptıysa, tüm işlerinde öncü ve örnek olmaya dikkat etmiştir. Hep ezberlerin dışına çıkmış; sadece takip eden değil, aslında oyunu kuranlardan olmuştur. Bugün de dijitalde yaptığımız tam olarak bu. Dijital alandaki yatırım ve dönüşüm Sabancı'nın özellikle son yıllarda gösterdiği güçlü performansın en önemli unsurlarından biri. Değişen dünya ekonomisine hızlı uyum sağlayan, kendini sürekli yenileyen, büyüyen ve güçlenen bir Sabancı Topluluğu yaratma vizyonumuz kapsamında, stratejimizin önemli parçalarından biri de geleceğin şirketlerine yatırım yaparak "yeni ekonomi" odaklı büyüme stratejimizi desteklemek. Bu yatırımlarımızı da farklı platformlar üzerinden gerçekleştiriyoruz.

Gökhan Eyigün

Sabancı Holding
Strateji ve İş Geliştirme Grup Başkanı

Uluslararası yatırımlar da radarda

Eczacıbaşı Momentum olarak, yatırım stratejimizi yenilikçi iş modellerine katkı sağlamak üzerine inşa ettik. Fon büyüklüğümüz 30 milyon euro olup, ortalama yatırım tutarımız 250 bin euro ile 2 milyon euro arasında değişmektedir. 2025 yılında, stratejik sektörlerde büyüme potansiyeli taşıyan girişimlere ve fonlara yatırım yapmayı ve mevcut portföyümüzde yer alan girişimlerin ölçeklenmesini desteklemeyi hedefliyoruz. Bugüne kadar Türkiye, ABD, Birleşik Krallık, Almanya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da yatırımlar gerçekleştirdik. Önümüzdeki dönemde de bu bölgelerde yatırım fırsatlarını yakından takip etmeyi planlıyoruz. Özellikle sağlık teknolojileri odaklı girişimler uluslararası yatırım radarımızda olmaya devam edecek. Bölgesel büyüme potansiyeli yüksek olan, yerel pazarlara uyum sağlayabilen ve küresel olarak ölçeklenebilir girişimlere yatırım yapmayı sürdüreceğiz.

Berktuğ İncekaş

Eczacıbaşı Momentum Yatırım Müdürü

Girişimlere değer katıyor

Biz yatırım yapmanın ötesinde, portföyümüzdeki girişimler için kurumsal kaynakları, endüstriyel deneyimi ile gerçek bir stratejik ortak olarak portföyündeki şirketlere değer katmayı hedefleyen bir fonuz. Türkiye, Almanya, Hollanda ve İngiltere başta olmak üzere Avrupa odaklı, fakat diğer coğrafyalarda lider yatırımcılarla birlikte değerlendirdiğimiz fırsatlar oluyor, hatta Avrupa dışındaki ilk yatırımımızı Singapur'da gerçekleştirdik. Enerji yönetimi/depolama, endüstri 4.0 ve otomotiv teknolojileri alanlarında erken aşama şirketlerine yatırım yapıyoruz. Seçtiğimiz sektörler, İnci Holding'in mevcut iş alanları ile paralel ve bu alanların geleceğini de kapsıyor. 2025 yılında özellikle yenilikçi enerji depolama değer zincirine odaklanıyoruz.

Şelale Zaim

Vinci Yatırım Komitesi Başkanı

Teknoloji odaklı yatırım

Hem Türkiye'de hem de küresel ekosistemde girişim ve teknoloji odaklı erken aşama girişim sermayesi fonları yatırım odağımızda yer alıyor. Faaliyet alanlarımızla uyumlu, inovasyon odaklı çözümler sunan girişimlere yatırım yapıyoruz. Odaklanacağımız alanlar ise; gıda ve tarım teknolojileri, veri analitiği ve yapay zeka, sürdürülebilir çözümler ve teknolojiler, pazarlama teknolojileri, derin teknoloji (deeptech), SaaS (hizmet olarak yazılım), e-ticaret, mobilite ve lojistik ile fintech olarak öne çıkıyor. Gıda üretimi ve tarım süreçlerinde yenilikçi çözümler sunan teknolojiler, bilimsel ve teknolojik inovasyonlara dayalı girişimler, bulut tabanlı yazılım çözümleri, çevrimiçi ticaret platformları, taşımacılık ve lojistik alanında geliştirilen yeni teknolojiler ile finansal teknolojiler, yatırım portföyümüzde öncelik verdiğimiz sektörler arasında.

Fezal Okur Eskil

Yıldız Ventures,
Yönetim Kurulu Üyesi ve Murahhas Aza

İnovasyonun liderlerini keşfediyor!

Teknoloji dünyasında fark yaratan girişimleri destekleme kararlılığımızla 2025 yılına yönelik iddialı bir yol haritası çizdik. Borusan Ventures olarak, geleceğin inovasyon liderlerini keşfetme ve destekleme vizyonumuz doğrultusunda, bu yeni dönemde de toplamda 5 yeni girişime yatırım yapmayı planlıyoruz. Yatırım stratejimizin odağında, Borusan Grubu'nun 80 yılı aşkın köklü uzmanlık alanlarıyla sinerji yaratabilecek, yüksek büyüme potansiyeline sahip erken aşama (tohum ve Seri A) girişimler yer alıyor. Finansal destek sağlamakla birlikte, bu girişimlerin global ölçekte başarıya ulaşmaları için Borusan'ın geniş deneyim ve kaynaklarını da seferber ediyoruz. Borusan Ventures aracılığıyla, teknolojinin kalbinin attığı ABD ve Avrupa'daki inovasyon merkezlerinde aktif bir rol üstleniyoruz. Yüksek büyüme potansiyeline sahip girişimleri titizlikle değerlendiriyoruz.

Defne Kocabıyık Narter Borusan Ventures Kurucusu ve Başkanı

Yenilikçi girişimleri takip ediyor

Vestel Ventures olarak, Türkiye dışında özellikle ABD, Avrupa ve Asya pazarlarında; yapay zekâ, siber güvenlik, sürdürülebilir enerji, akıllı teknolojiler, akıllı mobilite, biyoteknoloji, finansal teknoloji ve sağlık teknolojileri alanlarında faaliyet gösteren girişimlerle yakından ilgileniyoruz. Bu bölgelerdeki dinamik ekosistemler ve büyüme potansiyeli, yatırım stratejimizle uyumlu fırsatlar sunuyor. Türkiye'de girişim sermayesi fonlarının büyüklüğü ve yatırım hacmi artarken, biz de bu olumlu iklimde hem yurt içinde hem de yurtdışında yenilikçi ve potansiyel vadeden girişimlere yatırım yapmayı sürdürüyoruz. Yatırım yapacağımız girişimleri değerlendirirken öncelikli kriterlerimiz; güçlü ve deneyimli bir ekip, yenilikçi bir teknolojik değer önerisi ve özgün bir iş modeli sunması.

Burak Aydın

Zorlu Holding Teknoloji ve Dijital İş Geliştirme
Grup Başkanı