Kalıcı uzaktan çalışma nasıl olacak?

Esnek çalışma modeli büyük şirketler tarafından pandemi sonrasında da kullanılacak. bir sonraki adım olan kalıcı uzaktan çalışma modeline
hazırlıklar başladı.

Arzu Kurum / INBUSINESS

Covid-19'un hayatımıza girmesiyle birlikte birçok şirket, bir gecede zorunlu olarak uzaktan çalışma sistemine geçti. Bu dönemde dijitalleşme ve otomasyonu başarılı bir şekilde hayata geçiren kurumlar, kişilere ve mekanlara bağımlılığı azaltarak, ofislere mahkûm olmadan işlerini yürütebildiler. Microsoft, Facebook, Google, PSA Group, Koç Holding, Vodafone derken şimdi de Akbank… Uzaktan çalışma sistemini kalıcı hale getiren şirketlerden sadece birkaçı... Bunlara her geçen gün bir yenisinin eklendiği alanda, yapılan araştırmalar büyük şirketlerin 'esnek çalışma' yöntemini çok sevdiğini ortaya koyuyor. Peki, birçok yeniliği de beraberinde getiren, 'uzaktan çalışma'nın kalıcı hale gelmesi mümkün mü? Geleceğin yeni çalışma sistemleri neye göre şekillenecek? Bu yeni düzenin kazananı çalışan mı, yoksa patron mu olacak, performans ve maaşlarda düşüş bekleniyor mu? Bu soruları daha da arttırabiliriz…

GEÇİŞLER İKİYE KATLANACAK

Bu kapsamda araştırma ve danışmanlık şirketi Gartner tarafından yapılan, 300'ün üzerinde CFO (mali işler yöneticisi) ve finans yöneticisinin katıldığı ankete göre, şirketlerin yüzde 74'ü, çalışanlarının bir bölümünü kalıcı olarak uzaktan çalışma modeline geçirmeyi planlıyor. CFO'ların yüzde 90'ı neredeyse tüm faaliyetlerin kurum dışında gerçekleştirilebileceğini düşünüyor. Bir başka araştırma şirketi olan Enterprise Technology Research de (ETR) teknoloji odaklı şirketlerde bu yıl uzaktan çalışan sayısının ikiye katlanmasını öngörüyor.

TEKNOLOJİ ÖN PLANDA

Bu noktada uzun vadede teknolojinin hâkim olduğu yeni bir çalışma dünyasının bizleri beklediğine işaret eden EY Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Bölüm Başkanı Gökhan Gümüşlü, bu bağlamda, iş sürekliliği sağlamak ve yeni normale adapte olmak adına kurumların bazı aksiyonlar almalarının bir tercihten öte artık bir zorunluluk olduğunu söylüyor. Gümüşlü'ye göre, organizasyon şemasının yeniden şekillendirilmesi, artan esneklik ve uzaktan erişime dayalı yeni roller ve süreçler geliştirilmesi, kurumların gündeminde olması gereken unsurlar olarak öne çıkıyor.

MALİYET AVANTAJI

Birçok sektörde tamamen uzaktan çalışma modeli o sektörün doğası gereği mümkün değilken, bazı iş alanlarında ise tamamen veya en azından kısmi olarak bunu hayata geçirebilmek ve kalıcı kılmak olası. Bu kapsamda işverenler açısından bakıldığında büyük bir fırsat penceresi bulunduğunu anlatan Deloitte Şirket Ortağı ve İnsan Yönetimi Hizmetleri Lideri Cem Sezgin ise dijitalleşme ve işgücü dönüşümü ile birleştiğinde bu fırsatın iyiden iyiye büyüdüğünü savunuyor. Birçok sabit giderlerini ortadan kaldırma, hatta bazı değişken giderlerini de belirli bir çizgiye indirip sabitleştirme olasılığı üst yönetimlere oldukça cazip geliyor. Sezgin'e göre, bu noktada ortaya çıkacak maliyet avantajları çalışanların paketlerine de olumlu bir
şekilde yansayacak.

KARMA MODEL BEKLENİYOR

Yapılan araştırmalar azımsanmayacak sayıda çalışanın kalıcı olarak uzaktan geçmeye sıcak baktıklarını gösteriyor. Bu kapsamda Sezgin, "Bazı çalışanların sosyalleşme adına tamamen sanal bir çalışma hayatını benimsemeyeceklerini, hatta meslek ve işveren seçimlerinde bu konudaki tercihlerini merkeze koyacaklarını göz ardı edemeyiz. Dolayısıyla, en azından önümüzdeki 4-5 sene için en yaygın modelin fiziki, mobil ve sanal çalışma ortamlarını harmanlayan karma bir model olacağını söyleyebiliriz" diyor.

UYGULAMALAR YENİDEN ŞEKİLLENİYOR

Uzaktan çalışma siteminin kalıcı hale gelmesiyle; işe alımdan kariyer yönetimine, ücretlendirmeden zindeliğe, performans yönetiminden eğitim ve gelişme, iç iletişimden liderliğe tüm insan kaynakları strateji, politika ve uygulamalarının yeniden şekillenmesi bekleniyor.

Uzmanlar, yapılan araştırmaların salgın sonrasında yeni nesilde artan esneklik arayışının, kurumları çalışanlarına ofisten ve uzaktan çalışmayı kapsayan karma çalışma modelleri sunmaya teşvik ettiğine işaret ediyor. Bu uygulamaların uzun vadeli olarak hayata geçirilmesi için bu çalışma modellerine uygun ödüllendirme, yan haklar veya teknolojik altyapı desteği gibi unsurların da şirketler tarafından sağlanması gerekiyor. Ortaya çıkan yeni çalışma modelleri ve uygulamaların uzun vadede eski alışkanlıkların yerini alıp, almayacağı konusunda belirsizlikler sürerken uzmanlar, işverenlerin yarısının salgın sona erdikten sonra, eski çalışma modelinin kısmen korunduğu ve yeni davranışlarla desteklendiği yeni bir çalışma modeli tasarlanacağına inanıyor.

UZAKTAN VE ESNEK ÇALIŞMADA NE TÜR SİSTEMLER VAR?

Çalışanların bir kısmının uzaktan, bir kısmının şirketten veya sahada çalıştığı uygulama,

Çalışanların bazı günler uzaktan, bazı günler şirketten veya sahada çalıştığı uygulama,

Sadece belirli dönemlerde (örneğin mevsimlere veya şirketin yoğunluk haritasına göre) uzaktan çalışıldığı uygulama,

Dönüşümlü – nöbetleşe uzaktan çalışma uygulamaları,

Temelde uzaktan çalışılıp yalnızca belirli aktivite, görevler için işyerine gidildiği uygulamalar,

Yukarıdaki uygulamaların farklı kombinasyonları.